14_Saudiña - Sergas

More documents

Recommendations

Info

92 (…) sobre todo, o que necesitan os nenos é manterse activos. Iso pode conseguirse practicando deporte en horario escolar ou extraescolar, colaborando nas tarefas domésticas, (…) e por suposto, aproveitar o ocio compartido en familia para a práctica lúdica de calquera actividade que implique movemento. de maioría da poboación. Como ben se pode deducir, o obxectivo fundamental desta AF adoita ser funcional e ligado a necesidades básicas como desprazarse, divertirse, relacionarse, traballar, etc. Non obstante, o exercicio —subcategoría de AF— está dirixido a conseguir un mellor estado de forma, tamén chamado nivel de condición física, e concrétase nun programa sistemático e organizado. Estamos a falar, por tanto, de tarefas acoutadas en frecuencia (número de veces que as practicamos á semana), duración (tempo durante o cal nos exercitamos), supervisión (actividades dirixidas ou autorreguladas, pero que forman parte dun programa estándar), e intensidade —ou grao de esforzo—, que nos requiren en relación coa nosa idade, estado de saúde, de forma física, etc. Por suposto, ambos os conceptos, AF e exercicio, lonxe de excluírse, compleméntanse estupendamente. Así, as tarefas do fogar, ou de ocio, poden ser unha boa forma de estar en movemento e manterse activo, pero por riba delas pódese practicar exercicio físico de forma regular e controlada, co cal conseguiremos máis gasto enerxético e unha mellora no estado de forma. Pero, realmente, ¿que significa estar en forma? ¿Que significa estar en forma? Existen dous aspectos básicos do acondicionamento físico. O primeiro é a forma cardiovascular e mídese en relación coa cantidade máxima de oxíxeno que pode utilizar o corpo (tamén chamado VO 2 máx), e indica a nosa capacidade máxima de traballo. O VO2 máx non é doado de medir de forma directa, aínda que se pode estimar de xeito indirecto a partir dalgunhas probas ou test de campo, por exemplo o test de Cooper. O segundo aspecto do acondicionamento é a forma funcional, é dicir, aquela que indica o nivel xeral de saúde e a capacidade de levar a cabo funcións básicas, sen molestias ou limitacións. Hoxe en día, as recomendacións dos diferentes organismos con autoridade nesta materia, (principalmente o CDC i , ACSM ii , e S.G iii . AHA iv , PCPFS v ) céntranse en niveis moderados de AF co obxectivo de alcanzar unha forma funcional e evitar enfermidades. Nos anos setenta e oitenta, os mesmos organismos recomendaban como obxectivo alcanzar un bo estado de forma cardiovascular. O cambio produciuse por varios motivos; primeiramente, as investigacións das últimas décadas evidenciaron que a relación entre a AF e a saúde era independente da mellora no nivel de condición física, isto significaba que menores niveis de AF provocaban tamén melloras considerables no estado de saúde, aínda que o suxeito non chegase a ter unha boa forma. E por outra banda, os profesionais sanitarios déronse conta que recomendando niveis máis axeitados á realidade das persoas, (en canto a tempo dispoñible ou acceso á instalación ou contornos axeitados… etc.), tería posiblemente un efecto motivador nunha poboación cada vez máis sedentaria e inactiva. Evidentemente, isto non significa que xa non sexa aconsellable conseguir un bo estado de forma cardiovascular, ou que non sexa beneficioso para a saúde mellorar o nivel de condición física. Por suposto que é saudable e moito, pero non é menos certo que para o conxunto da poboación adulta e maior, o tempo, a falta de motivación e algúns conflitos de intereses, supoñen barreiras case infranqueables para poder seguir de xeito regular un programa de exercicio. Non obstante, poden conseguir considerables melloras na súa saúde, coa práctica de AF cotiá ligada ás actividades da vida diaria, o que resulta moito máis cómodo e sinxelo. E os rapaces, ¿necesitan estar en forma? Ben, se falamos de rapaces teremos que pensar, en primeiro lugar, que o seu patrón de conduta é basicamente diferente ao dos adultos e maiores. Como mostra, un exemplo: os hábitos de vida do neno (entre eles o sedentarismo), tardarán varios anos en afectar a saúde do adolescente ou mozo. De feito, case toda a evidencia sobre a relación da AF e o exercicio e a saúde está documentada a partir de mostras de adultos. Sabemos que o patrón de AF dos nenos —entre 5 e 12 anos principalmente— é complexo e multidimensional. Temos referencias que demostran que realizan períodos curtos e intermitentes de AF vigorosa, (brincar, correr tras a pelota, perseguir outros compañeiros, etc.), mesturados con períodos de descanso máis longos. Ata o momento, gran parte das referencias sobre os beneficios do exercicio e a AF en nenos-adolescentes-mozos está centrada no seu papel na prevención do sobrepeso e a obesidade que, precisamente, se está a converter nunha epidemia para a poboación dos países occidentais, incluída, como non, a poboación infantil. Precisamente, unha das manifestacións máis preocupantes do estilo de vida actual dos rapaces é a cantidade de tempo que acumulan ao día, en actividades que
apenas implican movemento ou consumo de enerxía. En concreto, a cantidade de tempo que pasan ao día, sentados ou tombados. O resultado é un balance enerxético moi positivo, é dicir, o neno inxire moitas máis calorías das que o seu corpo metaboliza ou gasta. Unha simple observación no patio de calquera centro educativo no momento do recreo poder dar unha idea aproximada de ata que punto o patrón de actividade física dos rapaces cambiou nos últimos anos. Contestando a pregunta da epígrafe, deberíamos aclarar que, sobre todo, o que necesitan os nenos é manterse activos. Iso pode conseguirse practicando deporte en horario escolar ou extraescolar, colaborando nas tarefas domésticas, (recordemos que tamén consomen enerxía e algunhas, ademais, poden significar interesantes aprendizaxes sociais) e por suposto, aproveitar o ocio compartido en familia para a práctica lúdica de calquera actividade que implique movemento. Respecto á forma física, haberá nenos que teñan un bo nivel de condición física, pois practican deporte de xeito regular, e outros que non, ben porque non lles atrae, ou ben porque non son capaces de vencer certos condicionamentos relacionados co seu peso, constitución, grao de coordinación, ou problemas de saúde, (diabete, asma…) etc. É evidente que nesta situación o profesorado en xeral, pero especificamente o que imparte a materia de educación física, pode xogar un papel fundamental, positivo ou negativo. Para rematar, poderiamos dicir que un rapaz pode ter un bo nivel de condición física e amosar hábitos sedentarios e viceversa. Para entender máis claramente esta relación, basta con sumar nun día normal as horas que os nenos pasan sentados na aula, sentados na casa estudando ou vendo a tele ou noutras condutas relacionadas co ocio multimedia pasivo, sentados no coche ou no autobús e durmindo, e comparalas coas horas —no mellor dos casos— ou minutos que pasan en actividades físicas moderadas, (ir andando ao cole, pasear cos amigos, …) ou intensas (xogos de patio, práctica deportiva regrada… etc.). O resultado da operación, en moitos casos, é desolador. Aínda que non existe un consenso unánime, acéptase como nivel recomendado para a práctica de exercicio físico en nenos e mozos, realizar AF de intensidade moderada ou vigorosa, polo menos, durante 60 minutos ao día. Pois ben, segundo as últimas investigacións levadas a cabo no noso país, concretamente o estudo enKID, tan só un 48% dos nenos e mozos de entre 6 a 18 anos cumpre esas recomendacións. ¿Que pinta a comunidade educativa en todo isto? O concepto de physical activity and health (actividade física e saúde) desenvolvido nos Estados Unidos e noutros países de lingua e cultura anglosaxona desde hai máis de vinte anos, xa está ben implantado nos países do norte de Europa e pouco a pouco chega a nós e a comunidade educativa non pode ser allea a esta realidade. Este fenómeno, xunto coa evidencia do cambio no patrón de AF dos rapaces e as consecuentes repercusións negativas sobre a súa saúde, debería suscitar un profundo debate sobre a importancia da comunidade educativa —incluída loxicamente a familia— no proceso de promoción da saúde mediante o movemento. Proba da importancia que ten o eido educativo nesta tarefa é que en diversos países de Europa como Finlandia, Suecia, Italia, Francia e Reino Unido, e máis en Australia, Nova Zelanda, Canadá e os EE.UU., hai anos que se puxeron en marcha diferentes iniciativas para incrementar o nivel de actividade física dos rapaces, dos profesores e dos pais. Dende programas para acudir andando e acompañado ao colexio, á utilización de patinetes e bicicletas como medio de transporte limpo e saudable, a xeneralización de uso de podómetros en nenos, para que poidan ter un sinxelo indicador do seu nivel de actividade a partir do número de pasos dados ao día… etc. Sen dúbida, queda moito por facer, pero tamén é moito o que se leva feito e do que se pode aprender. I Centers for Disease Control and Prevention en EE.UU. Centros para a prevención e o control das enfermidades. II American College of Sport Médicine. Colexio Americano de Medicina do Deporte. III Surgeon General. US Departament and Health and Human Services. Máxima autoridade en materia de saúde pública nos EE.UU. IV American Heart Asociation. Asociación Americana do Corazón. V President Council of Physical Fitness and Sport. Principal Asociación do Fitness e do Deporte nos EE.UU. 93
Page 1:
14_Saudiña Febreiro 2008 ISSN 1138
Page 4 and 5:
2 “A escola tradicional considera
Page 6 and 7:
4 son exemplos da capacidade de ado
Page 8 and 9:
6 A convivencia, desde a lectura da
Page 10 and 11:
8 3.7. Autoeficacia emocional: capa
Page 12 and 13:
10 O IES San Leonardo situado en Sa
Page 14 and 15:
12 anualmente as “Xornadas cultur
Page 16 and 17:
14 noso centro aos servizos sociais
Page 18 and 19:
16 O patio escolar: un espazo educa
Page 20 and 21:
18 ORGANIZACIÓN ACTUAL Dividimos o
Page 22 and 23:
20 VALORACIÓN — Conseguiuse que
Page 24 and 25:
22 de xénero, a discriminación, o
Page 26 and 27:
24 “Aprender a convivir para vivi
Page 28 and 29:
26 2. ESCOLLEMOS AS ACTIVIDADES QUE
Page 30 and 31:
28 Partindo desta análise, no grup
Page 32 and 33:
30 Valora-Convivencia no IES As Tel
Page 34 and 35:
32 Con este proxecto quixemos facer
Page 36 and 37:
34 Contidos Dadas as característic
Page 38 and 39:
Plan de avaliación Partimos dunha
Page 40 and 41:
38 Fases: 1. PRE-MEDIACIÓN. Crear
Page 42 and 43:
40 Para que estas estratexias teña
Page 44 and 45: 42 centro baseada en valores democr
Page 46 and 47: 44 Unha proposta da Asemblea de Coo
Page 48 and 49: 46 reflexionar sobre estes temas, p
Page 50 and 51: 48 que lle permita traspasar os lí
Page 52 and 53: 50 desenvolvemento de cursos web de
Page 54 and 55: Os premios Climántica xa son unha
Page 56 and 57: 54 Por último esta proposta de did
Page 58 and 59: Memoria do Departamento de Filosof
Page 60 and 61: 58 Un colexio, un xardín, unha fra
Page 62 and 63: 60 Contaminación acústica Proxect
Page 64 and 65: 62 > Ofertar un marco de traballo s
Page 66 and 67: 64 Pasando páxina CEIP José Corni
Page 68 and 69: 66 Unha marea de valores… Proxect
Page 70 and 71: 68 OBXECTIVOS DO PROXECTO O proxect
Page 72 and 73: 70 Así pois, a experiencia directa
Page 74 and 75: 72 Programa 06 Inmersión Lingüís
Page 76 and 77: 74 [con] valores ¿A escola debe ed
Page 78 and 79: 76 Deseño da exposición ¿Como qu
Page 80 and 81: 78 A paisaxe como elemento integrad
Page 82 and 83: 80 Espazos para a interculturalidad
Page 84 and 85: 82 nos permita abordar con optimism
Page 86 and 87: 84 Relacionado quizais coas porcent
Page 88 and 89: 86 estereotipos sexistas, pero, out
Page 90 and 91: 88 Andrés Ferreiro e Martín Álva
Page 92 and 93: 90 teóricos sobre a danza, senón
Page 96 and 97: 94 A educación é unha ferramenta
Page 98 and 99: 96 Consumir con ética, elixir futu
Page 100 and 101: 98 web sobre o tema. A obtención d
Page 102 and 103: 100 Ao ser o colexio de integració
Page 104 and 105: 102 ¡¡CHEGAMOS ATA O TEITO!! que
Page 106 and 107: 104 Docentes galegos no exterior Ca
Page 108 and 109: 106 As voces das familias na escola
Page 110 and 111: 108 elaboración de pan de millo, c
Page 112 and 113: 110 A Escola Galega de Consumo pres
Page 114 and 115: 112 (1) A HISTORIA DE MARIÁN [Para
Page 116 and 117: 114 O recreo: unha parte máis do p
Page 118 and 119: 116 RECUNCHO DO XOGO ¿Que é?: lug
Page 120 and 121: 118 Finalmente quixera mostrarvos o
Page 122 and 123: 120 2 UNIDADE DIDÁCTICA Deseñouse
Page 124 and 125: 122 As respostas poden incluírse e
Page 126 and 127: 124 Actividade coa que se pretende
Page 128 and 129: 126 21 de marzo de 2007 O día da
Page 130 and 131: 128 Nos medios de comunicación apa
Page 132 and 133: 130 ¿Pódese falar dunha correspon
Page 134 and 135: 132 A revalorización dos valores J
Page 136 and 137: O andel 134 LA EDUCACIÓN VIAL EN L
Page 138: 136 Saudiña ISSN: 1138-9117 É DOA
show all

14_Saudiña - Sergas

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?