14_Saudiña - Sergas

e ninguén discute que a publicidade e os
modelos que se ven en cines e televisión
están ensinando á nosa mocidade un estilo
de ser. De ser en xeral, pero tamén de ser
na condución. Este tipo de cousas que se
aprenden nas películas de superheroes,
nas series de televisión e tamén na vida
social e na publicidade, xeran un modo de
entender a vida que en boa medida está
detrás do número de mortos nas nosas
estradas, así como dalgunhas outras
formas de ser no mundo sobre as que
se debe reflexionar. Sobre todo porque
gastamos nesa cultura da tecnoloxía,
do risco, do poder e dos coches moitos
cartos; pola contra, gastamos moi pouco
diñeiro na educación e na administración
do pracer, no ensino para administrar o
risco: para asumir cabalmente a
vulnerabilidade do noso corpo na súa
relación coa dor e co pracer.
As velocidades superiores ás permitidas
e os coches que nos dotan dunhas
calidades absolutamente asombrosas,
fannos sentir máis modernos, máis sexys,
máis interesantes, máis poderosos, etc.;
sen distinción entre mulleres e homes.
Ao mesmo tempo, as institucións estatais
transmiten mensaxes de control sobre as
actitudes que se deben adoptar cando un
se atopa na vía pública, na estrada ou na
clase. Dáse unha ambigüidade nas
mensaxes belixerante. Esa belixerancia
é a que se pretende amosar con esta
experiencia: que están a recibir os
adolescentes do presente no tocante
á súa relación coa velocidade, o pracer
e o risco.
A adolescencia na nosa sociedade actual,
desenvolvida, "culta", tecnolóxica, rica, é un
período onde o tempo é un tempo de
ensaio. As rapazas ensaian os seus novos
corpos, as súas novas sensacións, ensaian
o seu grupo, ensaiamos habilidades,
algunhas na escola (intelectuais, deportivas)
e outras non canalizadas na vida social.
E temos uns mecanismos extraordinarios
para vivir sensacións, temos drogas, cousa
que antes non tiñan outras xeracións;
temos vehículos rapidísimos e fastosos
dende que temos doce ou trece anos,
bicicletas, motocicletas, táboa de patinaxe,
de surf, coches con carné, coches sen
carné, móbiles que fan de todo, consolas
que simulan velocidades aínda máis rápidas
que as que os coches con carné poden
acadar, &c: marabillas. Vivimos no país das
marabillas. É dicir, temos unha capacidade,
unha tecnoloxía do pracer como nunca se
tivo e, por suposto, os mozos e mozas
empregan este pracer, ademais das drogas
legais, é dicir, o tabaco e o alcohol.
E esa é a nosa cultura.
A REFLEXIÓN E A EXPERIENCIA
Tras unha análise dos medios de
comunicación —xornais, suplementos
dominicais, revistas, internet e televisión—
constatamos as contradiccións máis arriba
aludidas. Na pretensión de facelas patentes
e presentes, a proposta que sae dos
alumnos de 1º e 2º de bacharelato é
construír unha exposición que dalgún
xeito a suxira: plasmar o asunto. Tras un
longo debate achegando ideas e propostas,
o resultado foi o seguinte:
Construímos un conxunto de figuras de
aspecto humano e madeira laminada.
As figuras están construídas por duplicado
de xeito que mentres que nunha se amosa
o bombardeo de ofertas publicitarias en
relación co consumo de velocidade e pracer
–cada figura é unha colaxe de mensaxes
recortadas dos anuncios publicitarios de
revistas e xornais-; na súa simétrica pintada
en negro só se pode percibir nunha un
código de barras que alude ao control
institucional máis á uniformización deses
desexos e instintos reivindicados pola
publicidade. Tamén á súa violencia.
En total atopámonos con nove figuras
duplicadas —18, por tanto— que
pretenden facer explícita a contradicción
arriba aludida.
A exposición complétase coa proxección en
bucle dunha montaxe multimedia onde se
sucede o visionado de anuncios de coches
ultramodernos que ofrecen pracer, con
anuncios das institucións que insisten na
regulación dos instintos aludidos nos
primeiros. Non é por tanto unha montaxe só
visual, senón multimedia.
Ao mesmo tempo, a exposición é explicada
cunha serie de textos de filósofos
seleccionados polos alumnos que dunha
maneira máis explícita fan referencia á
problemática tratada coas figuras que
obviamente nos representan a todos.
A exposición permanecerá exposta para os
demais membros da comunidade educativa
na Semana Cultural.
A intención última é que a exposición se
presente como un espazo de debate das
ideas nela suxeridas e que poidan facer
explícito para todos o imprescindible dunha
educación do pracer en relación coas
condutas de risco.
A exposición será visitada polos alumnos
de filosofía do outro instituto.
Bibliografía:
FOUCAULT, M: Vigilar y castigar
ONFRAY, M; Antimanual de filosofía
CASTRO, I.; Juventud emergente
TORRES, E.; “Adolescencia, masculinidad
y actitudes de riesgo en la conducción”
DGT.es
57