Upendo ni Utimilifu wa Sheria Insha juu ya Maadili - Martin Bucer ...
Upendo ni Utimilifu wa Sheria Insha juu ya Maadili - Martin Bucer ...
Upendo ni Utimilifu wa Sheria Insha juu ya Maadili - Martin Bucer ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
114 Schirrmacher, <strong>Insha</strong> <strong>juu</strong> <strong>ya</strong> <strong>Maadili</strong><br />
kumwonga. Hata sheta<strong>ni</strong> alipom<strong>wa</strong>hidi mamlaka yote <strong>juu</strong> <strong>ya</strong> falme za du<strong>ni</strong>a -<br />
rush<strong>wa</strong> kuu iliyopata kutole<strong>wa</strong> – Yesu hakurubu<strong>ni</strong><strong>wa</strong> k<strong>wa</strong> matak<strong>wa</strong> <strong>ya</strong> mamlaka<br />
<strong>wa</strong>la utajiri, laki<strong>ni</strong> alitii mapenzi <strong>ya</strong> Baba <strong>ya</strong>ke aliyeko mbingu<strong>ni</strong>. Alijiweka<br />
chi<strong>ni</strong> <strong>ya</strong> Mungu, si chi<strong>ni</strong> <strong>ya</strong> matak<strong>wa</strong> <strong>ya</strong>ke mwenyewe.<br />
Hili laonesha ku<strong>wa</strong> Biblia huona rush<strong>wa</strong>, ufisadi na ukengeufu <strong>wa</strong> haki sio kitu<br />
kidogo bali somo linalota<strong>wa</strong>la. Dhamira* <strong>ya</strong> ufisadi inadhihirisha jinsi ambavyo<br />
dhambi ndogo binafsi na dhambi <strong>ya</strong> jamii zinavyoweza kuteng<strong>wa</strong> kila moja<br />
kutoka k<strong>wa</strong> nyenzake. Ufisadi daima huhusisha mtego mzima <strong>wa</strong> mifumo <strong>ya</strong><br />
uovu, na iwezayo kuharibu jamii nzima, k<strong>wa</strong><strong>ni</strong> viongozi toka n<strong>ya</strong>nja zote za<br />
jamii – ka<strong>ni</strong>sa, uchumi, serikali – <strong>wa</strong>namez<strong>wa</strong> nayo.<br />
Mzizi <strong>wa</strong> neno la Kiebra<strong>ni</strong>a tunalolitafsiri kama ‘rush<strong>wa</strong>’ kihalisi humaa<strong>ni</strong>sha<br />
uharibifu. Neno ‘ufisadi’ humaa<strong>ni</strong>sha ‘uharibifu’ au ‘uteketezaji’. Si k<strong>wa</strong> bahati<br />
Biblia <strong>ya</strong> Kilati<strong>ni</strong> hutumia neno ‘corruptio’ k<strong>wa</strong> dhambi <strong>ya</strong> asili. K<strong>wa</strong> maana<br />
Adamu na Ha<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>lidangany<strong>wa</strong> k<strong>wa</strong> matumai<strong>ni</strong> <strong>ya</strong> mamlaka na ufahamu<br />
(“Mtaku<strong>wa</strong> kama Mungu”) na <strong>wa</strong>kaasi.<br />
Yawezekana hakuna andiko jingine lielezealo vema jinsi ufisadi unavyotafuna<br />
n<strong>ya</strong>nja zote za maisha na kuharibu jamii tokea <strong>juu</strong>, kuliko mashtaka <strong>ya</strong> nabii<br />
Mika: “Mta<strong>wa</strong>la aomba za<strong>wa</strong>di, hakimu anatafuta rush<strong>wa</strong>, na mtu mkuu<br />
anatamka matak<strong>wa</strong> <strong>ya</strong>ke maovu, hivyo <strong>wa</strong>napanga pamoja” (Mika 7:3). ‘Mkono<br />
mmoja huosha mwingine’ hadi jamii inakamat<strong>wa</strong> katika mikono yenye nguvu <strong>ya</strong><br />
mtu mwovu ambaye mikono <strong>ya</strong>ke huota haraka pindi mtu aikatapo tu.<br />
Unabii Zaidi Dhidi <strong>ya</strong> Ufisadi<br />
Isa<strong>ya</strong> 1:23, “Wata<strong>wa</strong>la <strong>wa</strong>ko <strong>ni</strong> <strong>wa</strong>asi, na marafiki <strong>wa</strong> wezi; kila mmoja<br />
hupenda rush<strong>wa</strong>, na hufuata za<strong>wa</strong>di. Ha<strong>wa</strong><strong>wa</strong>lindi <strong>wa</strong>sio na baba, <strong>wa</strong>la<br />
mashtaka <strong>ya</strong> mjane ha<strong>ya</strong>fiki mbele zao.”<br />
Isa<strong>ya</strong> 5:23, “Wanaomhalalisha mwovu k<strong>wa</strong> rush<strong>wa</strong>, na kumwondolea mwenye<br />
haki haki <strong>ya</strong>ke!”<br />
Amosi 5:12, “Maana mimi najua wingi <strong>wa</strong> dhambi zenu, na ukub<strong>wa</strong> <strong>wa</strong><br />
dhambi zenu; mki<strong>wa</strong>onea wenye haki [na] kuchukua rush<strong>wa</strong>; na<br />
ku<strong>wa</strong>geuza maski<strong>ni</strong> mlango<strong>ni</strong> [<strong>wa</strong>sipate haki].”<br />
Mara tofauti kati <strong>ya</strong> ulaghai na ufisadi itakapoku<strong>wa</strong> imekwishaondole<strong>wa</strong> katika<br />
taasisi zenye mamlaka, ka<strong>ni</strong>sa na <strong>wa</strong>tu <strong>wa</strong> Mungu ha<strong>wa</strong>wezi kukwepa k<strong>wa</strong> ku<strong>wa</strong><br />
<strong>wa</strong>meonesha upendeleo na <strong>wa</strong>meshind<strong>wa</strong> kuongea dhidi <strong>ya</strong> ufisadi na tamaa.<br />
Mika anaonesha makosa <strong>ya</strong> viongozi <strong>wa</strong> Israeli, “Wakuu <strong>wa</strong>ke huhukumu ili<br />
<strong>wa</strong>pate rush<strong>wa</strong>, na makuha<strong>ni</strong> <strong>wa</strong>ke hufundisha ili <strong>wa</strong>pate malipo, na manabii<br />
<strong>wa</strong>ke hubashili ili <strong>wa</strong>pate fedha” (Mika 3:11).<br />
Sio k<strong>wa</strong>mba Agano la Kale au Jip<strong>ya</strong> huzuia za<strong>wa</strong>di, <strong>wa</strong>kati zisaidiapo au<br />
zi<strong>wa</strong>leteapo wengine furaha. Maandiko pia <strong>ya</strong>natambua kihalisia kabisa<br />
k<strong>wa</strong>mba <strong>wa</strong>kati mwingine za<strong>wa</strong>di <strong>ni</strong> muhimu k<strong>wa</strong> mafa<strong>ni</strong>kio <strong>ya</strong> lengo