Upendo ni Utimilifu wa Sheria Insha juu ya Maadili - Martin Bucer ...

Din ni Nini? 67
kisayansi yamempata mwanadamu! Kwa mfano, fikiri juu ya maoni yasiyo ya
kibiblia kuwa watu weupe (wazungu) tu, au kwamba wanaume tu ndio
binadamu. Au fikiri nadharia ya mabadiliko ambayo inahusika, sio wazi wazi,
kwa mamilioni ya wahanga* wa Ujamaa wa Kitaifa au Ukomunisti, ambavyo
vyote viliota juu ya maendeleo makuu ya mwanadamu.
Paulo anachukua hatua nyingine. Mpaka kufikia hatua hii, ameshadai kuwa kila
mtu aweza kumtambua Mwumbaji wa milele nyuma ya Uumbaji, hivyo basi
hakuna mtu aliye na udhuru kwa kumkataa Mungu. Hili analiamini kuwa ndio
asili ya dini na ya mifumo yao ya kimaadili. Sasa anaendelea, “…ambao wakijua
sana hukumu ya haki ya Mungu, ya kwamba wayatendao hayo wamestahili
mauti, wanatenda hayo, wala si hivyo tu, bali wanakubaliana nao wayatendao”
(Rum. 1:32). Sasa inakuwa wazi kwa nini Mwanadamu anahitaji kuokolewa.
Kwa upande mmoja, kule kuachwa abaki mwenyewe, kamwe hawezi kuwa na
uwezo wa kujiongoza au kujilinda yeye mwenyewe kutoka kwenye uharibifu.
Kwa upande mwingine, yuko chini ya adhabu ya kifo.
Ni sababu zipi azitoazo Paulo kwa tamko lake kuwa, Mwanadamu hata kama
atafanya mfumo wa kimaadili wa dini mbadala, bado anajua matarajio ya Mungu
ya haki? Sura ya pili ya Warumi imewekwa wakfu kwa swali hili. Tutaelekeza
nafsi zetu kwenye hoja moja.
Paulo anasema, “Kwa hiyo, wewe mtu uwaye yote uhukumuye, huna udhuru,
kwa maana katika hayo umhukumuyo mwingine wajihukumu mwenyewe kuwa
na hatia; kwa maana wewe uhukumuye unafanya yaleyale” (Rum. 2:1).
Mwanadamu anajua kuwa kila mmoja atatoa majibu kwa ajili ya matendo yake.
Hakuna hata mmoja, hata asiyeamini Mungu aweza kuishi bila kuwalaumu
wengine. Tu viumbe wa kimaadili na tunathibitisha hili kila siku katika maoni
yetu yasiyo mema juu ya majirani zetu, kama ilivyo katika sheria za nchi yetu na
mahakama. Hata dikteta mwovu kabisa ana mfumo wa kisheria, bila kutaja
sheria katili zisizoandikwa za makundi yasiyotaka sheria ambayo yanataka
kufuta mamlaka yote ya kiserikali kwa pamoja. Nani asiyejua kile ambacho
wanasiasa wanaweza au wasiweze kufanya? Nani asiyeendelea kujisikia
kutendewa isivyo haki? Paulo analiona hili kama uthibitisho kuwa Mwanadamu
anajua kuwa yeye si mnyama, bali anawajibika kwa mamlaka kuu. Lakini ni nani
aliye mamlaka hii kuu? Baadaye Paulo anataja dhamiri, “… dhamiri yao
ikiwashuhudia, na mawazo yao, yenyewe kwa yenyewe, yakiwashtaki au
kuwatetea” (Rum. 2:15). Neno ‘con’ katika ‘conscience’ (dhamiri) humaanisha
‘with’ – yaani ‘enye’ au ‘na’. Dhamiri ni mamlaka katika kituo cha maamuzi
(moyo), ambayo hunakili mawazo na matendo yetu na kuyajaribu kwa kulingana
na vigezo fulani. Kwa mujibu wa Paulo, vigezo hivi vyaweza kubadilika, lakini
utendaji kazi wa dhamiri hubaki bila kutengwa na mawazo yetu. Kwa mujibu wa
Paulo, jinsi mtu awazavyo ni uthibitisho kuwa Mwanadamu ni kiumbe mwenye
maadili ambaye daima hujijibu, kwa kuwa kile kitu tukiitacho ‘mawazo’