Elektrizität und Magnetismus - Physik-Institut - Universität Zürich
Elektrizität und Magnetismus - Physik-Institut - Universität Zürich
Elektrizität und Magnetismus - Physik-Institut - Universität Zürich
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
Im folgenden ist S eine offene Fläche <strong>und</strong> C eine sie einschliessende Kontur mit dem<br />
Linienelement d ⃗ l. Die Normale ⃗n zu S ist durch die rechte Hand-Regel in bezug auf das<br />
Linienintegral um die Kontur C definiert.<br />
∫<br />
× A)<br />
S(∇ ⃗ · ⃗nda = ∮ ⃗A · d ⃗ l Stoke’s Theorem<br />
C<br />
∫<br />
⃗n × ∇Ψda = ∮ Ψd ⃗ l<br />
C<br />
S<br />
C.5 Explizite Formen von Vektoroperationen<br />
Mit den orthogonalen Einheitsvektoren ⃗e 1 ,⃗e 2 ,⃗e 3 , die den gewählten Koordinaten entsprechen<br />
<strong>und</strong> den Komponenten A 1 ,A 2 ,A 3 von ⃗ A gilt für den Nabla-Operator ∇<br />
Kartesische Koordinaten x 1 ,x 2 ,x 3 = ⃗x = x,y,z<br />
∇Ψ = ⃗e ∂Ψ<br />
1∂x1 + ⃗e ∂Ψ<br />
2∂x2 + ⃗e ∂Ψ<br />
3∂x3<br />
∇ · ⃗A = ∂A 1<br />
∂x<br />
+ ∂A 2<br />
1 ∂x<br />
+ ∂A 3<br />
2 ∂x 3<br />
∇ × A ⃗ = ⃗e 1 ( ∂A 3<br />
∂x<br />
− ∂A 2<br />
2 ∂x<br />
) + ⃗e 2 ( ∂A 1<br />
3 ∂x<br />
− ∂A 3<br />
3 ∂x<br />
) + ⃗e 3 ( ∂A 2<br />
1 ∂x<br />
− ∂A 1<br />
1 ∂x<br />
)<br />
2<br />
∇ 2 Ψ = ∂2 Ψ<br />
∂x 2 + ∂2 Ψ<br />
1 ∂x 2 + ∂2 Ψ<br />
2 ∂x 2 3<br />
Zylinder Koordinaten ρ,ϕ,z<br />
∇Ψ = ⃗e ∂Ψ<br />
1<br />
∂ρ<br />
+ ⃗e 1 ∂Ψ<br />
2ρ ∂ϕ<br />
+ ⃗e ∂Ψ<br />
3<br />
∂z<br />
∇ · ⃗A = ρ 1 ∂ρ ∂ (ρA 1) + ρ 1 ∂A 2<br />
∂ϕ + ∂A 3<br />
∂z<br />
∇ × A ⃗ = ⃗e 1 ( ρ 1 ∂A 3<br />
∂ϕ − ∂A 2<br />
∂z ) + ⃗e 2( ∂A 1<br />
∂z − ∂A 3<br />
∂ρ ) + ⃗e 1 3ρ (∂(ρA 2)<br />
∂ρ<br />
− ∂A 1<br />
∂ϕ )<br />
∇ 2 Ψ = ρ 1 ∂ρ ∂ (ρ∂Ψ ∂ρ ) + 1 ρ 2 ∂2 Ψ<br />
∂ϕ 2 + ∂2 Ψ<br />
∂z 2<br />
Kugel Koordinaten r,ϑ,ϕ<br />
∇Ψ = ⃗e ∂Ψ<br />
1<br />
∂r<br />
+ ⃗e 1 ∂Ψ<br />
2r ∂ϑ<br />
+ ⃗e 1<br />
3<br />
rsinϑ ∂Ψ<br />
∂ϕ<br />
∇ · ⃗A = 1 ∂ r 2 ∂r (r2 A 1 ) +<br />
r sinϑ 1<br />
∂ϑ ∂ (sinϑA 2) +<br />
r sinϑ 1 ∂A 3<br />
∂ϕ<br />
∇ × A ⃗ [<br />
= ⃗e 1 ∂<br />
1<br />
r sinϑ ∂ϑ<br />
(sinϑA 3 ) − ∂A ]<br />
2<br />
∂ϕ<br />
+<br />
[<br />
+⃗e 1<br />
2<br />
r sinϑ ∂A 1<br />
∂ϕ − 1 r ∂r ∂ ] [ (rA 3) + ⃗e 1 ∂∂r<br />
3r (rA 2 ) − ∂A ]<br />
1<br />
∂ϑ<br />
∇ 2 Ψ = 1 ∂ r 2 ∂r (r2∂Ψ ∂r ) + 1 ∂<br />
r 2 sinϑ ∂ϑ (sinϑ∂Ψ ∂ϑ ) + 1 ∂ 2 Ψ<br />
r 2 sin 2 ϑ ∂ϕ 2<br />
mit 1 ∂ r 2 ∂r (r2∂Ψ ∂r ) ≡ 1 r ∂2<br />
∂r 2 (rΨ) = ∂2<br />
∂r 2 (Ψ) + 2 ∂<br />
r ∂r (Ψ)<br />
Es werden auch folgende Schreibweisen benutzt:<br />
gradΨ = ∇Ψ div ⃗ A = ∇ · ⃗A rot ⃗ A = ∇ × ⃗ A ∇ 2 = ∆<br />
99