Een geschiedenis van Hongarije.pdf - Kees Bakker over Hongarije

Maar alles bijelkaar droeg de herverdeling die het gevolg was van de inflatie, er toch toe
bij, dat Hongarije in de tweede helft van de jaren ’20 ingesteld raakte op de nieuwe
situatie en er ruimte kwam voor vernieuwingen in allerlei sektoren. Het snelst kwam het
herstel op gang in de landbouw en de steenkolenmijnbouw. De produktie van de mijnen
lag al in 1923 weer op het vooroorlogse niveau.
Buitengewoon belangrijk in verband met de heroriëntatie van de landseconomie was de
uitbreiding van de toepassing van electrische energie. In 1929 had Hongarije 9
electriciteitscentrales en een kabelnet van 3.500 kilometer. De toepassing van electriciteit
zou zich ook in de jaren ’30 nog sterk uitbreiden. Het ter beschikking komen van
electriciteit maakte het onder meer mogelijk om naar verhouding goedkope electromotoren
te installeren, waardoor in de industrie produktieprocessen gemoderniseerd
konden worden. Ook kleine bedrijven en ambachtslieden kregen opeens de beschikking
over een nieuwe krachtbron.
Internationaal is de periode tussen de twee wereldoorlogen het tijdvak, waarin naast de
traditionele industrie nieuwe bedrijfstakken naar voren kwamen, zoals de
electrotechnische, de chemische en de autoindustrie. Ook in Hongarije deden zich in de
industriële sector op bescheiden schaal nieuwe initiatieven voor. Met name de
electrotechnische industrie slaagde erin met nieuwe produkten (lampen, radiolampen) te
komen. Kenmerkend voor de dynamiek van de electrotechnische en voor de zwakte van
de overige industrie is, dat de electrotechnische industrie in 1938 maar liefst 30 procent
van de industriële produktie voor haar rekening zou nemen. Een andere dynamische
nieuwe bedrijfstak was de chemische industrie. Tot die sector behoorden onder meer de
Péti Nitrogénművek, die in 1928 in bedrijf kwamen. Deze onderneming was wel in de
eerste plaats om militaire redenen opgezet, maar produceerde ook kunstmest.
Een merkwaardig gevolg van het nieuwe isolement en de daarbij behorende tolgrenzen
was, dat de industrie van consumptiegoederen snel groeide. Zij zou ook de crisisjaren
goed doorkomen. Pas toen de oorlogsconjunctuur op gang kwam, begon deze sector
tekenen van stagnatie te vertonen. In deze jaren ging in Hongarije de textielindustrie voor
het eerst een rol van betekenis spelen. Vaak ging het om ondernemingen uit
Tsjechoslowakije, die om hun marktaandeel veilig te stellen in Hongarije een
dochteronderneming begonnen. De groei van deze sector zette zich ook in de tweede helft
van de jaren ’20 en in de jaren ’30 door. Ook de papierindustrie vertoonde een
paddestoelachtige groei.
Het wegvallen van exportmarkten leidde tot grote moeilijkheden in de
levensmiddelenindustrie die met haar hoofdprodukten meel, suiker, alcohol en bier sterk
van de uitvoer afhankelijk was. Ondanks heel wat bedrijfssluitingen bleef er in de
meelsector een grote overcapaciteit. Daar stond tegenover dat de produktie van
conserven, een nieuwe tak van bedrijf, wel sterk groeide.
De bouwsector viel na de eerste wereldoorlog sterk terug. In Boedapest kwamen in de
jaren ’20 half zoveel woonvertrekken gereed als in de vooroorlogse jaren. Pas na de
crisis, vanaf 1933, zou deze sector weer groei gaan vertonen.
In 1925 begon ook de exploitatie van de bauxietmijnen. Aan de ontwikkeling van de
Hongaarse economie droeg dit echter weinig bij. Pas in 1934 zou het land een eigen
aluminium-fabriek krijgen. Deze fabriek verwerkte echter niet meer dan 10 procent van
de bauxiet-produktie. In 1937 zou ook de winnning van aardolie van de grond komen.
Een enorm probleem voor de Hongaarse economie was uiteraard dat na de oorlog
traditionele afzetmarkten wegvielen. Voor de eerste wereldoorlog wikkelde het land 70
procent van zijn buitenlandse handel af met Oostenrijk en Tsjechië. In 1929 was het
161