Een geschiedenis van Hongarije.pdf - Kees Bakker over Hongarije

In 1926 beschouwde Bethlen de consolidatie als voltooid. Er was, zoals hij op een
bijeenkomst op 16 november in de Boedapester komedie verklaarde, sprake van een
“keerpunt”. De internationale erkenning en de stabiliteit van het regiem in eigen land
waren voor Bethlen aanleiding om in de binnenlandse politiek enkele nieuwe stappen te
zetten. Zo werd 1926 het jaar van een stille amnestie en keerden heel wat Hongaarse
ballingen terug naar hun land. Onder hen waren sociaaldemocraten, maar ook mensen als
de avantgardist Lajos Kassák en de schrijver Gyula Illyés (1902-1983).
Bethlen achtte nu ook het moment gekomen om de verhouding met delen van de Joodse
bevolkingsgroep te normaliseren. Heel belangrijk was wat dat betreft de herziening van
de numerus-claususwet, hoewel daarbij onmiskenbaar overwegingen van
buitenlandspolitieke aard op de voorgrond stonden. Een andere belangrijke stap was de
benoeming in het nieuwe hogerhuis in 1927 van twee rabbi’s. Zo kreeg de Joodse
geloofsgemeenschap voor het eerst in de landsgeschiedenis officiële vertegenwoordigers
op het hoogste politieke niveau. In het hogerhuis kregen trouwens naast de rabbi’s nog
zeven vooraanstaande personen van Joodse afkomst zitting. Van belang was verder, dat
de door Bethlen zwaar gemanipuleerde verkiezingen van dat jaar ook nieuwe Joodse
vertegenwoordigers in het lagerhuis brachten. Het aantal Joodse vertegenwoordigers
kwam daar op zes.
Natuurlijk hadden ook de communisten in ballingschap lucht gekregen van de
verandering van klimaat. Door partijgenoten naar Hongarije te sturen probeerden zij af te
dwingen, dat het regiem een communistische partij in de een of andere vorm zou
tolereren. Met betrekking tot de communisten bleef Bethlen echter onverzoenlijk. In de
zomer van 1925 liet hij tientallen communisten, onder wie de latere partijleider Mátyás
Rákosi (1892-1971), oppakken. In het buitenland verblijvende Hongaarse communisten
en sympathisanten zoals Mihály Károlyi gebruikten het in 1926 gehouden proces om aan
te tonen hoe ondemocratisch het bewind van Bethlen was, maar ze bereikten er weinig
mee. De beklaagden werden tot lange gevangenisstraffen veroordeeld. Ook een na dit
proces door de communistische partij ondernomen poging om door middel van de
oprichting van een Hongaarse Socialistische Arbeiderspartij (MSzMP) een legale
aanwezigheid te creëren werd in februari 1927 de kop ingedrukt. De hardhandigheid
jegens de communisten leek een inleiding op de verbetering van de betrekkingen met de
sociaal-democratie, die in 1929 vorm kreeg. Ernő Garami (1876-1935), de
sociaaldemocratische leider, die na de val van de radenrepubliek in ballingschap was
gegaan, mocht terugkeren. De sociaal-democratische partij kreeg in dat jaar bovendien
opeens het recht om zonder instemming van de lokale autoriteiten partijafdelingen op te
richten. De sociaal-democratische partij beloofde van haar kant nogeens, dat ze op het
gebied van de buitenlandse politiek met Bethlen zou samenwerken.
István Bethlen achtte bovendien het moment gekomen om de volksen weer onder zijn
vleugels te verzamelen. Bethlen zorgde er persoonlijk voor, dat Gyula Gömbös bij de
openbare verkiezingen in Abádszalók in 1926 zijn parlementszetel terugkreeg en in
september 1928 haalde hij Gömbös als staatssecretaris naar het ministerie van oorlog. In
ruil voor de benoeming hief Gömbös zijn Fajvédő Párt (rasbeschermingspartij) op. Toen
bleek, dat Gömbös zich inderdaad loyaal gedroeg, werd hij beloond met de opneming in
de heldenorde, een eer die hem jarenlang onthouden was. In het najaar van 1929 volgde
daarop zijn benoeming tot minister van defensie.
Bethlen dwong Gömbös ook om in het openbaar afstand te nemen van het antisemitisme.
Zo verklaarde Gömbös in 1930 opeens de Hongaarse Joden als medestrijders voor de
nationale gedachte te aanvaarden en riep hij katholieke, protestantse en Joodse Hongaren
180