Een geschiedenis van Hongarije.pdf - Kees Bakker over Hongarije

wat later de wijk Tabán zou worden. Op die plek bevond zich ook een oversteekplaats
over de Donau die van oudsher werd gebruikt.
De dynamiek van deze periode wordt bepaald door de opkomst van het Romeinse Rijk.
Intensivering van de handel tussen het Romeinse Rijk en de Keltische stammen in
Midden-Europa leidde tot belangrijke sociale veranderingen daar. Handel ging de plaats
innemen van het verwerven van buit en er ontstond in dit gebied een stedelijke cultuur.
Verschillende van zulke Keltische oppida, met aarden wallen versterkte vestigingen, zijn
ook in het Karpatenbekken gevonden: bezuiden de Neusiedler See, aan de Balaton, in de
Donaubocht, aan de bovenloop van de Tisza en aan de Hernád.
Het belangrijkste handelsprodukt van de Romeinen was wijn. De Kelten leverden
grondstoffen, vooral metalen, en slaven. Opgravingen laten zien dat de oppida bewoond
werden door boeren, maar vooral ook door ambachtslieden van allerlei snit. In veel van
zulke oppida zullen ook Romeinse zakenlui gevestigd zijn geweest.
Hoe verstrekkend de invloed van de toenemende handel met de Romeinen kon zijn, laten
de ontwikkelingen in de 2 de en 1 ste eeuw v. Chr. in het gebied van het huidige Oostenrijk
zien. In dit gebied ontstond het Keltische koninkrijk Noricum, dat de handelsroute langs
de Donau controleerde en verder ijzer aan de Romeinen leverde. De invloed van dit
koninkrijk strekte zich tot ver in het Westen van het huidige Hongarije uit.
De uitbreiding van het Romeinse Rijk over Europa vanuit het zuiden en pressie van
Germaanse volkeren in het noordoosten en van de Daciërs in het zuidoosten luidden het
einde in van de Keltische beschaving in het Karpatenbekken. Van de Daciërs maken
historische bronnen voor het eerst melding in de eerste helft van de 2 de eeuw v. Chr.
Vanuit de Walachijse vlakte breidden ze hun gebied in de tweede helft van de 2 de eeuw
uit tot over de Karpaten en halverwege de 1 ste eeuw v. Chr. omvatte hun gebied behalve
het huidige Roemenië ook de Grote Laagvlakte en strekte het zich tot voorbij het huidige
Boedapest uit. In 60 v. Chr. verschenen de Daciërs ook in West-Hongarije waar ze de
Keltische gemeenschappen vernietigden en de controle over de handelsroute langs de
Donau overnamen. Ook het Keltische oppidum van Bratislava werd door de Daciërs
bezet.
Met campagnes tegen de Daciërs en tegen het koninkrijk Noricum breidde het Romeinse
Rijk zijn invloed in de laatste jaren voor Christus in deze regio uit. In 15 v. Chr. werd het
Keltische Noricum uiteindelijk door de Romeinen geannexeerd.
Tijdens het keizerschap van Octavianus (30 voor Chr. -14 na Chr.) kwam ook het gebied
ten westen van de Donau onder Romeins bestuur. Om troepen en voorraden naar en in de
nieuwe provincies Noricum en Pannonia te kunnen verplaatsen legden de Romeinen een
weg aan die in Aquileia, een havenstad aan de noordkust van de Adriatische Zee, begon
en bij de vesting Carnuntum (Deutschaltenburg) een eindje ten oosten van Wenen aan de
Donau uitkwam. De weg was een vervolg op de Via Aemilia, de heerweg die van Rome
naar het noorden voerde. Voor de nieuwe weg gebruikten ze het tracee van de
barnsteenroute.
De Donau werd de grens van het Imperium. In het gebied benoorden ervan, in Bohemen
en Moravië, vestigden zich Germaanse stammen en naar de Grote Laagvlakte kwamen
nieuwe kolonisten die afkomstig waren van de Zuidrussische steppe.
De vestiging van het Romeinse gezag betekende voor de ten zuiden van de Donau
woonachtige Boii, dat zij hun aarden burchten moesten ontmantelen. Maar mogelijk
verlieten velen de versterkte nederzettingen ook wel vrijwillig. Niemand woont immers
graag achter een hoge muur en op een ongenaakbare plek als dat niet dringend nodig is.
22