Een geschiedenis van Hongarije.pdf - Kees Bakker over Hongarije

en verder dat Hongarije, als het geen partij zou worden in de oorlog, wat de Sovjet-Unie
betreft noordelijk Zevenburgen na de oorlog zou mogen behouden.
11 april 1941: de inval in Joegoslavië
In het najaar van 1940 kreeg minister-president Pál Teleki van de Duitsers het verzoek
om als bemiddelaar op te treden tussen de As-mogendheden en het onder Engelse invloed
staande Joegoslavië. Resultaat van de aktiviteiten van Teleki was een Hongaars-
Joegoslavisch vriendschapsverdrag, dat op 12 december in Belgrado ondertekend werd.
Maar de inkt was nog niet droog of het bleek, dat het de Duitsers het al als een gepasseerd
station beschouwden. Zij haalden de Joegoslavische regering ertoe over het As-verdrag te
ondertekenen. Toen daarop de bevolking van Belgrado op 27 maart in opstand kwam,
was dat voor de Duitsers aanleiding Joegoslavië te bezetten. Nog diezelfde dag stelde
Hitler Miklós Horthy van de Duitse aanvalsplannen op de hoogte.
Hitler deelde Horthy verder mee de Hongaarse territoriale claims te erkennen en verzocht
de Hongaarse regent de Duitse troepen doortocht te verlenen en Hongaarse troepen mee
te sturen. Op 28 maart antwoordde Miklós Horthy de Führer, dat hij aan zijn wensen
gehoor zou geven. Horthy maakte de inhoud van zijn brief bekend op een bijeenkomst
van de legerleiding, waaraan ook Pál Teleki deelnam. De briefwisseling tussen Horthy en
Hitler kwam ook aan de orde op een zitting van de ministerraad, waar Teleki zijn
bezwaren tegen een Duits-Hongaarse inval bekend maakte en met aftreden dreigde. Op
30 maart stuuurde Teleki een boodschap naar Londen en Washington, waarin hij duidelijk
probeerde te maken dat Hongarije in geval van een Duitse aanval op Joegoslavië
gedwongen zou zijn ter verdediging van de Hongaarse minderheid tussenbeide te komen.
Op 2 april kwam het Engelse antwoord binnen: Als de Hongaren aan een Duits optreden
mee zouden doen, zou hun dat een oorlogverklaring opleveren. Nog op diezelfde dag
groepeerden Duitse troepen zich op Hongaarse grondgebied. Op 6 april zetten de Duitsers
de aanval in. De Hongaren volgden op 11 april.
Ook in dit gebied, waar één miljoen mensen, waarvan 40 procent Hongaren, woonden,
begingen de Hongaarse militaire autoriteiten allerlei wreedheden. Servische inwoners
werden de grens over gejaagd naar Servisch gebied. Later werden ze opgepakt en in
concentratiekampen in West-Hongarije overgebracht. Massale executies en moordpartijen
moesten de bewoners van sabotage-acties afhouden. Een gerechtelijk onderzoek naar de
massamoorden werd door Horthy aanvankelijk geblokkeerd. Pas in het kader van een
toenaderingspoging tot de westelijke gealliëerden in het najaar van 1943 zou een militaire
rechtbank toch nog met de zaak worden belast. In de aanklacht figureerde de moord op
3309 personen. De verantwoordelijke officieren zouden echter de kans krijgen om zich in
Oostenrijk in veiligheid te stellen. De belangrijkste verdachte, Ferenc Feketehalmy-
Cseydner zou na de machtsovername door Ferenc Szálasi terugkeren in de legertop.
Voor Pál Teleki was de naderende Hongaarse inval in Joegoslavië aanleiding om
zelfmoord te plegen. In de nacht van 2 op 3 april schoot hij zich voor het hoofd. “We
hebben de kant van boeven gekozen. We zijn lijkenpikkers geworden”, stond er in zijn
afscheidsbrief. Winston Churchill was geroerd door de wanhoopsdaad van de Hongaarse
regeringsleider. Hij zou er, beloofde hij, op toezien dat Teleki bij de
vredesonderhandelingen posthuum een stoel zou krijgen.
Weinig benijdenswaard was het lot van de niet-Hongaarse jongeren uit de geannexeerde
209