Een geschiedenis van Hongarije.pdf - Kees Bakker over Hongarije

Harde jongens, hooggestemde idealen en zwakke
vorsten: de middeleeuwen
Een koning en een kluizenaar maakten het Karpatenbekken tijdelijk
veilig
Stefanus (gest. 1038) die zijn vader precies in het jaar 1000 opvolgde, stuurde direct een
delegatie naar Rome om er zichzelf officiëel als koning erkend te krijgen. Keizer Otto III
die zich juist in Rome bevond, en paus Sylvester II (999-1003), een protegee van de
keizer, gaven de delegatie een koningskroon mee die Stefanus zich op nieuwjaarsdag
1001 in Esztergom plechtig op de slapen liet drukken.
Bij de stichting van een koninkrijk naar westerse snit leunde Stefanus nog sterker dan zijn
vader Géza op de relatie met Beieren. Beierse ridders kwamen de nieuwbakken koning
helpen bij de vele veldtochten die nodig waren om de macht van lokale heren te
vernietigen, en Beierse geestelijken vestigden in het Karpatenbekken een katholieke kerk.
In 997, nog voor hij goed en wel tot koning was gekroond, hadden Duitse legerleiders al
voor hem afgerekend met zijn tegenstander Koppány, een man die in het gebied ten
zuiden van de Balaton heerste en die net als Stefanus kandidaat was voor de opvolging
van Géza.
In 1003 onttroonde Stefanus de vorst van Zevenburgen en in 1009 pacificeerde hij de
‘zwarte Magyaren’, zoals de Kabaren in het middeleeuwse Hongarije werden genoemd.
Maar pas in 1028, toen hij er uiteindelijk in slaagde de in Marosvár zetelende Ajtony te
verslaan, werd hij de onbetwiste heerser in het Karpatenbekken.
Op de onderwerping volgde de instelling van een direct van de koning afhankelijk
wereldlijk en kerkelijk bestuur. In Marosvár bijvoorbeeld installeerde hij Csanád, de
commandant van het leger dat Ajtony had verjaagd, als wereldlijk en de uit Venetië
afkomstige kluizenaar Gerardo (in het Hongaars Gellért) als kerkelijk leider. Zo kregen
de gedemoedigde bewoners van dit gebied de plichtplegingen van het roomskatholieke
geloof van de ene dag op de andere en als onderdeel van de nieuwe, koninklijke orde
opgelegd.
Bij de bekering van de inwoners van het Karpatenbekken speelden geweld en dwang een
grote rol. Maar dat betekent niet, dat de geestelijken in kwestie cynische beroepsdopers
waren. Integendeel, veel geestelijken die naar het gebied kwamen, waren
vertegenwoordigers van een uitgesproken mystiek ingestelde vernieuwingsbeweging
binnen de Benediktijner orde, die in Italië was ontstaan, ongetwijfeld onder sterke invloed
van de Byzantijnse kluizenaarsbeweging. Met name het westen van het Karpatenbekken
33