Een geschiedenis van Hongarije.pdf - Kees Bakker over Hongarije
Een geschiedenis van Hongarije.pdf - Kees Bakker over Hongarije
Een geschiedenis van Hongarije.pdf - Kees Bakker over Hongarije
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ontwakende Hongaren een verbod aan zijn broek. Effectuering <strong>van</strong> die maatregelen,<br />
genomen door de in de zomer <strong>van</strong> 1920 aangetreden regering Teleki, had de nodige<br />
voeten in de aarde, maar in 1921 was het met de als schipper naast god opererende<br />
militairen toch gedaan. Zo kwam er een eind aan de terreur die direct na de nederlaag <strong>van</strong><br />
de radenrepubliek op gang was gekomen en in het kader waar<strong>van</strong> 70.000 personen in<br />
ge<strong>van</strong>genissen of interneringskampen waren vastgezet en 5000 personen waren<br />
omgebracht.<br />
Gyula Gömbös die in 1919 één <strong>van</strong> de belangrijkste medewerkers <strong>van</strong> Bethlen was<br />
geweest, bleef voorlopig ongemoeid en kreeg nog een aandeel in het verijdelen <strong>van</strong> de<br />
tweede poging <strong>van</strong> Karel om de troon te bestijgen. Door de afloop <strong>van</strong> de Karel-affaire<br />
kwam de Habsburg-gezinde oppositie voorlopig aan de zijlijn terecht.<br />
Onderdeel <strong>van</strong> de normalisatie was verder de ge<strong>van</strong>genenruil met Sovjet-Rusland,<br />
hetgeen ook nog onder Pál Teleki zijn beslag kreeg.<br />
Bethlen die in 1921 het minister-presidentschap <strong>van</strong> Teleki <strong>over</strong>nam, plaatste in de<br />
voorbereiding <strong>van</strong> de verkiezingen <strong>van</strong> mei/juni 1922 zelf de communistische partij<br />
buiten de wet. Verder dwong hij de boerenpartij, de Kisgazdapárt, die bij de verkiezingen<br />
<strong>van</strong> 1920 erg succesvol was geweest en die als belangrijkste agendapunt de hervorming<br />
<strong>van</strong> de eigendomsverhodingen op het platteland had, tot een fusie met zijn <strong>Een</strong>heidspartij.<br />
Als tegenprestatie kreeg Nagyatádi, de leider <strong>van</strong> de Kisgazdapárt, de gelegenheid om als<br />
minister in 1920 een landhervormingswetje in te dienen. In het kader daar<strong>van</strong> werd 700<br />
000 ‘hold’ (een hold is een halve hektare) grond onder 400 000 landarbeiders verdeeld.<br />
Daarnaast kregen nogeens 260 000 landarbeiders een bouwperceel. De grondhervorming<br />
was minder dan een schaduw <strong>van</strong> wat de Kisgazdapárt zelf had gewild.<br />
Inziend, dat hij om buitenlandspolitieke redenen (speciaal richting Londen) een sociaaldemocratische<br />
partij moest tolereren, bood Bethlen de sociaal-democraten amnestie op<br />
voorwaarde, dat zij zich jegens het nieuwe regiem loyaal zouden opstellen. De sociaaldemocraten<br />
moesten beloven af te zien <strong>van</strong> politieke stakingen, ze moesten breken met de<br />
andere partijen <strong>van</strong> de linkse oppositie en met de sociaaldemocratische leiders die in<br />
ballingschap waren gegaan, ze moesten zich onthouden <strong>van</strong> propaganda voor de<br />
republiek, ze moesten afzien <strong>van</strong> het organiseren <strong>van</strong> arbeiders bij de posterijen, de<br />
spoorwegen en de <strong>over</strong>heid, ze moesten hun activiteiten onder de landarbeiders op een<br />
laag pitje zetten en, wat misschien het belangrijkste was, ze moesten hun internationale<br />
contacten gebruiken om in samenwerking met het ministerie <strong>van</strong> buitenlandse zaken bij te<br />
dragen aan de verbetering <strong>van</strong> de naam <strong>van</strong> <strong>Hongarije</strong> in het buitenland. Hevig<br />
becritiseerd door de sociaaldemocratische leiders-in-ballingschap ging de gekortwiekte<br />
sociaal-democratische partij zo in de praktijk deel uitmaken <strong>van</strong> de coalitie die Bethlen<br />
aan de macht hield.<br />
Opvallend was verder dat de katholieke Néppárt, de Hongaarse variant <strong>van</strong> de christelijksociale<br />
stroming, die in de jaren ’90 een belangrijke oppositiepartij was geweest en die<br />
ook nog in de oorlogsjaren hoog <strong>van</strong> de toren had geblazen, niet meer tot leven kwam.<br />
Ottokár Prohászka bezegelde de opheffing <strong>van</strong> zijn partij door het voorzitterschap <strong>van</strong><br />
Bethlens <strong>Een</strong>heidspartij te aanvaarden.<br />
Gyula Gömbös kreeg tot taak de verkiezingscampagne voor de <strong>Een</strong>heidspartij te<br />
organiseren. Behalve in Boedapest en omgeving waren de verkiezingen sinds 1922 niet<br />
meer geheim, iets wat alleen nog in <strong>Hongarije</strong> voorkwam. In de praktijk betekende dit,<br />
dat maar liefst 199 <strong>van</strong> de 245 parlementsleden via openbare verkiezingen werd gekozen.<br />
Bovendien beperkte een besluit uit 1922 het aantal kiezers: de leeftijdsgrens voor<br />
vrouwen werd op 30 jaar gesteld en wie korter dan 10 jaar Hongaars staatsburger was,<br />
177