Inspiratie door bijen in de droom - DWC

INSPffiATIE DOOR BIJEN IN DE DROOM 55
"óeatç, "laat dat maar aan mij over en aan de witte (jonge)
vrouwen". Wel leek het mij een bezwaar, dat dan de Dhrieën als
veelvermogende wezens naast Apollo zouden staan. Aan dat bezwaar
wordt tegemoetgekomen door een verklaring uit de Oudheid,
waarschijnlijk afkomstig van Timaeus, ons overgeleverd door
Justinus 1), dat bedoeld zouden zijn de godinnen Artemis en Athene,
die in de nabijheid tempels hadden, waartegen Crusi us 2) terecht
aanvoert : "aber weshalb diese Göttinnen so genannt würden, hat
jener alte Historiker ebensowenig nachzuweisen vermocht, wie die
modernen Mythologen". Een andere antieke interpretatie luidt
waarschijnlijker. Wij kennen ze uit Cicero 3), die schreef: 'ferunt
ex oraclo ecfatam esse Pythiam: Ego providebo rem istam et albae
virgines. Ex quo factum ut viderentur virgines ferre arma contra
et nive Gallorum obrueretur exercitus'. De vermelding van de
sneeuw in dit verband moet wel betrekking hebben op wat andere
bronnen 4) meedelen, nl. dat Brennus en de zijnen door barre
winterkoude en hevige sneeuwstormen werden tegengehouden.
Inderdaad moet men wel met Crusius 5) concluderen, dat het hier
om sneeuwnymfen gaat, of, zoals hij ze noemt "dämonische
Schneespenderinnen". Von Wilamowitz verklaarde, zulke wezens
niet te kennen, maar Crusius heeft er minder moeite mee, en
schrijft, op grond van het feit, dat herhaaldelijk in hetzelfde
verband Hyperboreïsche namen genoemd worden: "Hiernach
(d.w.z. volgens het genoemde Cicero-citaat) waren die À-ev"at "óeat
des (wohl post eventum redigierten) Spruches dämonische Schneespenderinnen.
Kombiniert man mit dieser Thatsache das Auftreten
der Hyperboreerheroen Hyperochos und Laodokos (bij Paus. t.a.p.)
und die frühe Lokalisierung der Hyperboreer im hohen Norden
sowie ihre Ableitung von der XtÓVTj und Boreas, so wird man sich
genau dazu verstehen, in den Schnee spendenden 'weissen Jungfrauen',
Kóeat 'Ynee{3óeeLOt ... zu erkennen." Men zal dit m.i.
des te gereder doen, wanneer men in deze witte jonkvrouwen de
',witte wieven" heeft herkend, die in de folklore zowel van Duitsland
als van Oost -Nederland zulk een belangrijke rol spelen 6). Om
dit aannemelijk te maken, lijkt het mij voldoende, drie citaten
uit Wuttke aan te voeren, die men in onderling verband dient te
overwegen. Zo lees ik 7) : "Wenn es schneit, schüttelt Frau Holle
(d.i. Holda, de vriendelijke, vruchtbaarheid gevende Germaanse
1) Just. 24,8,5 v.v.; vgl. Diod. 22,10,5 en Pease op Cic. Div. 1,81.
2) Roseh. Lex. 1,2,2810,29.
3) Div. 1,81.
4) Paus. 10,23,4, vg. CruBiuB t.a.p. 2809 v.
5) T.a.p. 2810,38.
6) Zie excurBUS VI.
7) A.w. 25.
315