Inspiratie door bijen in de droom - DWC

74 INSPIRATIE DOOR BIJEN IN DE DROOM
divine they regularly resort to the monuments of their ancestors,
and having made supplication they go to sleep, and whatever
vision they behold, of that they make use" 1). Het verdient vermelding,
dat nog heden ten dage dezelfde zede bij Berberstammen
in Noord-Afrika voorkomt 2). "Van dit soort orakels wemelt het
in de wereld" schreef Tertullianus 3), en voegde een opsomming
toe van de hem bekende droomorakels ; daaronder is er slechts
één buiten Griekenland, nl. dat van de heros Sarpedon in Troas,
dien de Lycische koningen als hun voorvader beschouwden 4).
Tylor 5) citeert zijn bronnen voor de mededeling: ",So the Zulu
may be visited in a dream by the shade of an ancestor, the itongo,
who comes to warn him of dangel', or he may himself be taken
by the itongo in a dream to visit his distant people, and see that
they are in trouble." Dat ook onze eigen verre voorouders dergelijke
opvattingen niet vreemd waren, constateert Jan de Vries 6),
wanneer hij schrijft: "Was hat es abel' für eine Bewandtnis mit
dem Hügel, auf dem der König oder der Priester ihres Amtes
walten? Wenn wir davon hören, dass es sich urn einen Grabhügel
handelt, ist die Bedeutung klar: es ist der Tote, der aus seinem
Grabe einen heilsamen Rat gibt." Van de grote betekenis, door
de primitieve mens gehecht aan stemmen van voorvaders in de
droom, getuigt een geval, door Adriani 7) vermeld: "Op de Westkust
van Nias (Indonesië) was een oude priesteres de eerste gedoopte.
Ze was tot deze stap gekomen door een droom; haar
verschenen de overleden voorouders en dezen onderhielden zich
met haar over de nieuwe hoeboe (godsdienst); zij zeiden o.a. dat
het een goede godsdienst was ... " Wanneer herhaaldelijk in graven
afbeeldingen van bijen gevonden worden, gelijk b.v. in een koepelgraf
bij Peristeria ten noorden van het Pylos-paleis van Nestor,
door Marinatos gevonden in 1964 (BCH 89-1965-II p. 743; zie
afb. 8), lijkt het niet uitgesloten, dat zij de zielen der voorvaderen
verbeelden.
Herhaaldelijk is reeds in ons verband de voorvadercultus ter sprake
gekomen (o.a. p. 39). Wij kunnen op dat onderwerp niet diep ingaan,
maar er is toch aanleiding, enkele opmerkingen niet achterwege
te laten. Meermalen is de stelling verdedigd, dat de cultus der
voorvaderen de oudste vorm van religie zou zijn geweest, o.a. door
1) Vgl. Jane Harrison, a.w. 329.
2) O. Bates, The Eastern Libyans (1914) 170; geciteerd door Windberg,
RE 16, 1778.
3) Tert. de an. 46,11.
4) Immisch, Rosch. Lex. 4,395,20.
5) Primitive Culture 13 (1891) 442.
6) J. de Vries, Die geistige Welt der Germanen (1964) 168.
7) De Inlander en de Zending, p. 153, geciteerd door Kluin, a.w. 153.
334