Inspiratie door bijen in de droom - DWC

INSPIRATIE DOOR BIJEN IN DE DROOM 71
te slapen te leggen - in later tijd in tempels en andere heiligdommen
- oorspronkelijk bij ingangen naar de onderwereld,
speciaal bij de graven der voorvaderen. Deze vorm van orakelraadpleging
is blijkbaar zo oud als de wereld 1). Het bekende verhaal
over de langdurige slaap van de Kretensische wonderdoener
Epimenides in de Dictaeïsche nymfengrot wordt door Ziegier 2)
waarschijnlijk juist zo geïnterpreteerd, dat hij daar incubatie
beoefende, daar men immers zeide, dat zijn ziel, zolang hij wilde,
het lichaam verliet, en daarin weer terugkeerde 3). Toen Pettazzoni
in zijn jonge jaren een onderzoek instelde naar de religie
der oorspronkelijke bewoners van Sardinië, kwam hij tot het
resultaat, dat berichten van Aristoteles en zijn commentatoren
Simplicius en Philoponus 4) en van Tertullianus 5) nl. dat men daar
in oeroude tijd placht te slapen bij de graven van heroën om in de
droom voorspellingen te krijgen, op feiten gebaseerd waren 6).
Tot een ver verleden klimmen ook de tradities op omtrent het
land der Thesproten in Epirus. De Thesproten waren van Illyrische
stam en werden door de Grieken als barbaren beschouwd. In een
ver verleden zagen de Grieken in dat land het uiterste Westen,
waar dus een ingang moest zijn naar het dodenrijk. Rivieren daar
werden dan ook Acheron en Cocytus genoemd; volgens Herodotus
(8,47) zou de Acheron de grens van Griekenland zijn. Geen wonder,
dat men juist hier een dodenorakel (vêxvofwvTBÏoV) lokaliseerde, en dat
daar, naar het heette, Orpheus in de onderwereld zou zijn afgedaald
om zijn gemalin Eurydice terug te halen. Naar het dodenorakel
aan de Acheron ging Periander, koning van Corinthe, die zijn
gemalin Lyside vermoord had, vergeefs, om haar een inlichting te
vragen; merkwaardigerwijze was hij de enige, die haar Melissa,
"Bij" noemde 7). Is het te vermetel om aan te nemen, dat zij hem
in de gedaante van een bij verscheen ~ Naar aanleiding van de
Thesprotische sage, dat eens Odysseus, nadat hij op lthaka de
beloofde offers gebracht had, naar Thesprotië ging en daar Poseidon
genadig stemde en eindelijk als machtig koning stierf, merkt Karl
Meuli in zijn boeiende verhandeling "Scythica" 8) op: "In diesem
Odysseus der westgriechisch-festländischen Sage wird eine andere,
ältere, in Glauben und Kultus verwurzelte Gestalt von ferne
1) Bouché.Leclercq 1,278; Rühl, Hwb. d. dtsch. AbergI. 4,694.
2) Rosch. Lex. 6,569,35.
3) Diog. Laert. 1,114; Max. Tyr, 16,1.
4)
5)
Arist. phys. 4,11,1 en Simplic. en Philop. ad loc.
De An. 49 (zie Waszinks comm.).
6) 1 primordi della religione in Sardegna, ARW 16 (1913) 326.
7) Hdt. 2,50; 5,92; vgI. van der Kolf, RE 15,527,62.
8) Hermes 70 (1935) 167.
331