DOSYA: ÇEVİRİ VE SANSÜR Hazırlayan: Nurdan Cihanşümül Maral

yorgunluk bir kül tablasıydı
aramadın. (s. 40)
Deneme 104
Belki bu yüzden e.e. cummings’in sevgilinin ellerini yağmurun ellerinden küçük diye nitelendirdiği
şiirini sever ve Türkçe’ye çevirir ya da elleri denli, sesi de ele verir sevgiliyi de şairin aşka, yaşama
olan inancı işte bundandır:
önce sesin sıcak sıcak
elin kolun sözcüklerin
lâ’l ıslatıp onları
şiir olduk, okuduk mu
yazdık mı hangimiz
sabaha bitişti bitmeyecek lâcivert
gün doğmadan ateşböcekleri devşirdi bizi (“Önce Sesin”, s. 52)
İlhan Berk de ellere çok kafa yormuştur. Berk için de “sevisel bir varlıktır” el. Ona yürekten katılıyorum
elin cinsellik simgesi olduğu konusunda. Birçok insan önce ellerine aşık olur sevgilinin.
Salman’ın şiirlerindeki erotizmin üstündeki buğu el: “El, aşk gibi hiçbir şey beklemeden, içgüdüyle
davranır.” (Berk, Inferno, YKY, 1994. ss. 23-24) Salman da şiirlerinde önce elleriyle “varım, yaşıyorum”
diye haykırıyor, usulca.
Sevgiliye methiye düzmekten alıkoymaz kendisini Yeşim Salman, çünkü o sevgilinin şiirin narin
dünyasına özen göstereceğini bilir:
şerbet sunmaya büyülü alaca
ibikleri benekli
mercan gözlü yalnız kuşlar
durmadan uçuşmuşlar ötmüşler gelip
ellerini öper gibi
mavi gecede yanına uzanan
eğilip eğilip de
kıyamadan. (“Eflatun,” s.55)
Yeşim Salman’ın şiirlerine elle tutulması güç, belki de salt bu yüzden, tutulmayı isteyen ve “Beni
tutun!” diye haykıran bir buğu, bir duman egemendir. Onun şiirlerinde resmedilen dünya, ipeksi
bir yumuşaklık, ipekböceklerinin ördüğü, ayazmaya yakın tepelerinde laterna çalınan, serin ve
mavi kekikler toplayacağınız, yalnızlığı kolunuza dolayıp doyasıya yaşayacağınız ama ona teslim
olmamayı da aklınızdan çıkarmayacağınız bir dünyadır. Şair bunu bilir de bilmezden gelir (tecahül-ü
arifane bir bilinç!”):