DOSYA: ÇEVİRİ VE SANSÜR Hazırlayan: Nurdan Cihanşümül Maral

yaşamış (“Az Yaşamış”, s. 36)
Deneme 106
İroni ustasıdır da. Birçok şiirinde olduğu gibi söylediğinin tersini de dize arasında hep barındırır
Salman. “Ama yaşamış” derken, yaşamın kısalığını vurguladığı gibi, yaşanmasının gerekliliğini de
söyler. Bu yüzden onun şiir kişileri, çok özel, çok emek verilmiş yaşantıların değerini iyi bilir, gizil
olanı yapmak, ortaya çıkarmak çabaları bundandır, öz sözle çok söylemek telaşları bundandır.
“Hocam, bu şiirinizde…” diyorsunuz; o, sözünüzü tamamlamanızı beklemeden, şiirin gerisinde
yatan yaşantıyı anlatıyor. Anlattıkları o denli “sahici” ki şiiri bu mazisiyle kabullenmek zorundasınız.
Uyak eksikliği ya da fazlalığı, tınısı bozuk sözcük, bastırılmasa ipini koparacak duygusallık ipuçları
önemini yitiriverir. O sahicilik “bir bulut buğu olup kalır” üstünüzde. (s. 27)
Şiirleri umarsızlığı barındırsa bile şiirin tonu okuyucuyu umarsızlık batağına sürüklemez. Dagmara
Mustafayevna’ya adadığı ve Kumuk Türkçe’sini de kullandığı “Telgraf” başlıklı şiirinde arkadaşının
da küçükken uzun saçlarına makası vurup sonra da onun gibi pişman olduğunu öğrenince sevinir:
Anladım her gezegende yaşarmışım ben
aynı şeyler yaparmışım bir zamanda
aynı severmişim
çok severmişim. (s. 17)
Salman şiirleri için, her ne kadar, “daha yazarı bu yolda/emeklemesini bile bilmeden yazıldı/birdenbire”
(“Birdenbire”, s. 16) dese de, doyumsuz duyarlıktaki şiirleri kanıtlıyor ki o emeklemeden
koşmayı öğrenmiş. Ve bana kalırsa, en güzel şiirleri o buğulu durum şiirleri ve anlık yaşantıların
öykülerini izlenimci bir gözden anlattığı şiirleri. En güzellerinden biri de iki ayrı kadını anlattığını
sandığınız “Çocuk Akşamı”:
O eski evde
tek bir kadın yaşamış
sürgündeki kocasına gözyaşı döken biri
ve erik çalan çocukları kovalamak için
taşla suyu boşaltan
sararmış dantel yakalı öbürü
aynı kadınmış
çocuk aklım kandırmış beni. (s. 66)
“Bu şiirler, öykü yazabileceğinizi de muştuluyor,” diyorum. “Öyle mi dersin?” diye karşılık veriyor
şair. Ben, anamın deyişiyle, “cıdırımı attım” (bir şekilde akıl karıştırıcı, teşvik edici lafımı attım).
Gerisi size kalmış sevgili hocam; size “İnnemeytur!” (“Söyleme, dur!”) demeyeceğim. Sakın durmayın,
söyleyin diyeceklerinizi. Şiirlerle, öykülerle.