DOSYA: ÇEVİRİ VE SANSÜR Hazırlayan: Nurdan Cihanşümül Maral

131
Çeviribilim
Avrupa Birliği Öğrenci Hareketliliğinin isim babası düşünür, bilim adamı, Erasmus von Rotterdam (1465-1536)
"İnsanı insan yapan aldığı eğitimdir," (4) diyor.
Evet dönelim yine 2000'li yıllara. Osman Kaya'nın girişimleriyle dernek başka bir derneğin mekanlarında Taksim'de
ve daha sonra Mecidiyeköy'de Osman Kaya'nın bürosunda, bazen de İstanbul ya da Yıldız Teknik Üniversitesi
mekânlarında buluşmaya ve etkinliklerini sürdürmeye devam ediyor. 2000'li yılların ortalarına doğru
Etik Kurul oluşturuluyor, organizesi bana devir edilen kurulda yirmiye yakın üye var, birkaç ay süreyle Taksim'de
bir kafede belirli aralıklarla buluşup çevirmenlik etiğiyle (5)ilgili bir metin oluşturuyoruz.
Daha sonra dernek ve üniversite iş birliği yapmaya başlıyor. Turgut Ağar ilk kez Almanca Mütercim Tercümanlık
Anabilim Dalı öğrencilerine yönelik hazırladığı Hukuk Bilgisi dersine girmeye başlıyor. Halen İstanbul Üniversitesi'nde
ders veren hukukçu-çevirmen Turgut Ağar daha sonraki yıllarda İngilizce ve Fransızca Mütercim
Tercümanlık Anabilim Dalları'na da Hukuk Bilgisi ve Kukuk Çevirisi dersleri verecek. Keza günümüzde Çeviri
Derneği ve Çeviri İşletmeleri Derneği üyelerinden Melek Açıkbaş ve Dilek Yazıcı da İngilizce Mütercim Tercümanlık
Anabilim Dalı'nda ders veriyor. Bunun dışında güncel çeviri piyasasındaki gelişmeleri de kuşatan bazı
dersler piyasa ile etkileşim içinde yapılıyor ve bu derslere çevirmenler ve çeviri işletmecileri davet ediliyor.
Bu etkileşim salt ders düzeyinde devam etmiyor kuşkusuz, çeviri piyasası ile akademinin bir araya geldiği,
çeviri derneğinin ve çevirmenin adının farklı ortamlarda duyurulduğu ve öğrencilerin de katıldığı etkinlikler
düzenleniyor. Panellerin bir kısmı her yıl TÜYAP'ta yapılıyor. Telif hakları yasalarında çevirmenin konumu aktarılıyor
öğrencilere ve akademisyenlere. Dernek ve akademi birkaç güne yayılan ulusal ve uluslararası etkinlikler
düzenliyor ve dernek üyeleri dernek adına İstanbul dışında yapılan uluslararası etkinliklere de katılıyor.
(6) Dahası dernek 2001 yılının Mart ayında İstanbul Valiliğiyle bir protokol imzalayarak Afette Rehber Çevirmenlik
(7) gibi çok önemli bir yapılanmayı gerçekleştiriyor ve 2005 yılında FİT (Uluslararası Çevirmenler Federasyonu)
üyesi oluyor. (8)
Ancak Çeviri Derneği’nin gerçek amacı olan, çevirmenlik mesleğini işlevsel bir statüye kavuşturmak için yaptığı
girişimler bu güne değin istenilen meyveleri daha vermedi. Yeterli sayıda üyenin başvurmaması ve tüm işlerin
birkaç üyenin üstünde kalmasından ötürü, atılan küçük adımlar da zaman zaman gerekli ivmeyi sağlayamıyor
ve üye sayısından ötürü ilgili resmî makamlara karşı temsil yetkisinde sorunlar oluşuyor.
Bütün bu gelişmelere karşın ben de Çeviri Derneği Başkanı Turgay Kurultay'ın bu konuda dediklerine katılıyorum:
"Dernek işleri verilen emeğin yüzde doksanının patinaj olduğu bir alan olsa da, yine de emeklerin boşa
gitmediğini düşünüyorum." Derneğin ardında Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve daha nice özel
üniversite ve devlet üniversitesi mensuplarının, nice çevirmen ve çeviri işletmecisinin ortaklaşa özveriyle sarf
ettiği yadsınamayacak büyüklükte bir emek var.
7 Mayıs 1997 tarihinde Çeviri İşletmeleri Derneği (9) kuruldu ve yazın alanında çeviri yapan çevirmenlerin ortaklaşa
girişiminden oluşan ÇEVBİR (10) de edebiyat çevirmenlerine yol gösteren bir Birlik olarak 2005 yılında
yapılandı ve 2006 yılında resmen kuruldu. Son yıllarda çok güzel bir gelişme daha yaşandı ve Edirne'de, Trakya
Üniversitesi Çeviribilim (11) öğrencileri tarafından 2010'un Mayıs ayında TÜÇEB (Türkiye Çeviri Öğrencileri
Birliği) (12)oluşturuldu. TÜÇEB ile birlikte Çeviribilim öğrencileri organize olmaya, çevrelerinde nelerin olup
bittiğini görmeye ve salt nicelik açısından dahi Çeviribilim mezunlarının ne denli güçlü olduğunu gözlemlemeye
başladılar. Nicelikten bahsetmişken, şu anda Türkiye'de ellinin üstünde Mütercim Tercümanlık Anabilim Dalı