DOSYA: ÇEVİRİ VE SANSÜR Hazırlayan: Nurdan Cihanşümül Maral
DOSYA: ÇEVİRİ VE SANSÜR Hazırlayan: Nurdan Cihanşümül Maral
DOSYA: ÇEVİRİ VE SANSÜR Hazırlayan: Nurdan Cihanşümül Maral
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
63<br />
Dosya<br />
Turgay Kurultay<br />
Özgürlüklerin ve Değişimin Neresindeyiz?<br />
İnsanlığın düşünsel ve ahlaki varlığına değer katan dünyaca ünlü yazarların kitaplarının ülkemizde<br />
toplatıldığına, yayıncıların ve çevirmenlerin yargılandığına öteden beri tanık oluyoruz. Yine iktidarların<br />
ve devlet ideolojisinin hoşuna gitmeyen durumlarda insanların peşinen suçlu ilan edilerek<br />
göz altına alınmasının, sözlü açıklamalarından veya yazdıklarından dolayı çeşitli maddelerle suçlanmasının<br />
ve süründürülmesinin örnekleri, yakın tarihimizi bir yasaklar ve baskılar mecrası olarak<br />
görmemiz için yeterince malzeme sunuyor. Son aylarda yaşanan çeşitli örnekler bu geleneğin<br />
değişmediğini gösteriyor. Ama elbetteki bu arada çok şey değişiyor. Değişmiyor görünen şeyin<br />
geri planında değişen şeyi anlamazsak tarihin yerinde saydığına hükmedebiliriz.<br />
Son dönemlerde ardı ardına yaşanan basın, sanat, edebiyat (özellikle çeviri edebiyat) alanlarında<br />
sansür uygulamaları birçok yönüyle tartışıldı ve kitlesel tepkiler dile geldi, gelmeye devam ediyor.<br />
Çevirmenlerin yargılanması, çevirmen sorumluluğu konuları da çeşitli vesilelerle ve farklı ortamlarda<br />
ele alındı, tartışıldı. Çevirmenlerin “eser sahibi” konumunun nasıl anlaşılabileceği ve beraberinde<br />
neler getireceği sorusuna dönük olarak ben de düşüncelerimi başka bir yerde dile<br />
getirmiştim (Lacivert dergisi, Sayı 40/2011). Ç.N. dergisi de bu sayısında çeviri ve çevirmen açısından<br />
konuya yaklaşacak çeşitli yazılar yayınlayacak. Ben bu yazıda konunun geniş anlamda çeviriyle<br />
ilgili olan farklı bir yönüne, ifade özgürlüğü ve sansür konusunda koşulların ve yaklaşımların nereye<br />
doğru evrildiğine bakmak istiyorum. Bu soruyla bağlantılı olarak Batı ve Türkiye karşılaştırması yaparak<br />
Türkiye’nin modern dünyayla entegrasyonu açısından da konuyu açmaya çalışacağım.<br />
Kuşkusuz fazlasıyla geniş bir konu bu, ayrıca da siyasetle ve tarih bilgisiyle yakından bağlantılı. Konunun<br />
tarih ve siyaset alanını ilgilendiren taraflarını olabildiğince kısa tutarak, kendimizi nasıl anladığımız<br />
ve başka yerlerdeki durum ve olayları nasıl anlamlandırdığımız ekseninde hareket<br />
edeceğim.<br />
Türkiye bir alt üst oluş içinde. Bunu hemen herkes (olumlu bulanlar da olumsuz bulanlar da) kabul