ibn-i Haldun - Mukaddime 2

ON YEDİNCİ BÖLÜM
Sanatların Ancak Medeni Umranın
Mükemmelliğe Ve Çokluğa Ulaşmasıyla
Mükemmel Bir Duruma Gelebileceği Hakkında
Bunun sebebi şudur: Medeni umran gelişmesini tamamlamadıkça ve şehir, tam
olarak medenileşip şehirleşmedikçe, insanların derdi sadece, buğday ve diğerleri gibi zaruri
olan gıda ihtiyaçlarını karşılamak olur. Ancak şehir, medenileşmesini ve şehirleşmesini
tamamlar, oradaki işgücü çoğalır, zaruri ihtiyaçlar tam olarak karşılanır ve bunun
üzerinde bir birikime ulaşılırsa, işte zaruri ihtiyaçları aşan bu birikim tamamlayıcı ve lüks
ihtiyaçları karşılamaya harcanır.
Diğer taraftan ilimler ve sanatlar, insanları diğer canlılardan ayıran fikri yönüyle
insanlara özgü şeylerdir. Gıdalar ise, beslenmeye ihtiyaç duyan canlı olması yönüyle insanı
ilgilendirir. Onun için gıdalar, zaruri ihtiyaçlar olması nedeniyle ilimler ve sanatlardan
önce gelir. Dolayısıyla ilimler ve sanatlar da, zaruri ihtiyaçlardan sonra gelir. Bir yerdeki
sanatların gelişmiş ve özenle icra ediliyor olması, o yerdeki umranın miktarıyla
orantılı olur. Çünkü umran kalabalık ve gelişmiş olursa, sahip olunan servet ve lüks, bu
sanatların en güzel ve itinalı şekilde icra edilmelerini gerektirir.
Bedevi umranda veya nüfusu az olan (medeni) umranda ise sadece marangozluk,
demircilik, terzilik, dokumacılık veya kasaplık gibi zaruri ihtiyaçları karşılamaya yönelik
basit sanatlar vardır. Ancak oralarda bu sanatlar mevcut olsa bile, mükemmel bir şekle
ulaşmış da değildir. Çünkü (bir maharet ve ustalık olarak) bu sanatların bizzat kendileri
hedef olmayıp, sadece zaruri ihtiyaçları karşılayacak derecede icra edilirler.
Umran, şehir dolup taşacak kadar kalabalık olursa, tamamlayıcı ve lüks ihtiyaçları
karşılayacak olan bütün sanatlara ihtiyaç duyulur. Aynı zamanda bu sanatlar, tamamlayıcı
unsurlarıyla birlikte son derece itina ve özen ile icra edilir hale gelir. Hatta umrandaki
lüks alışkanlıklar neticesinde mevcut sanatların yanında yenileri de gelişir. Ayakkabıcılık
ve debbağcılık (deriyi tabaklamak) gibi. Evet, umranın kalabalıklaşmasıyla, tamamlayıcı
ve lüks nitelikteki ihtiyaçlara cevap verecek sanatlar çoğalır, son derece özen