ibn-i Haldun - Mukaddime 2

-- MUKADDiME --
777
ilmi Sibeveyh'in kitabından alıp öğrendikten başka, onun kitabı üzerine yazılmış bütün
kitapları, Basralıların, Kufelilerin, Bağdatlıların ve onlardan sonra da Endülüslülerin
ekollerini, lbn-i Hacib ve lbn-i Malik gibi, öncekilerin ve sonrakilerin metodlarını ve bu
konuda yazılmış her şeyi bilmek wrundadır. Bütün bunlar bir öğrenciden nasıl istenebilir?
Çünkü bütün bunları tahsil etmeden ömrü tükenir. Çok nadir istisnalar dışında, kimse
bunun sonunu getirebilmeyi ümit etmez.
Örneğin çağımızda lbn-i Hişam olarak bilinen Mısır'lı bir Arap dili aliminin eserleri
Mağrib'te bize ulaştı. Eserlerinde söylediklerinden, onun bu ilim dalında, ancak Sibeveyh,
lbn-i Cinni ve bu ikisinin tabakasında olan alimlerin sahip olduğu, en ileri noktadaki
bir melekeyi elde ettiği ortaya çıkıyor. Evet, o bu ilim dalının bütün esaslarını, fer'i
konularını kuşatmış ve bu konuları çok güzel işlemiştir. Bu da gösteriyor ki, bu konuda
üstünlük sadece öncekilere ait değildir. Özellikle de çağımızda ekollerin ve metodların
çokluğu gibi bir çok engeli göz önünde bulundurursak. Bu, Allah'ın bir lütfudur ve onun
dilediğine verir.
İbn-i Hişam'ın durumu, çok nadir örneklerden biridir. Yoksa görünen o ki, bir
ilim talebesi ömrünü bütün bu hususları tahsil etmeye adasa, sadece (İslami ilimleri öğrenmede)
bir araç durumunda olan Arapça ilmini bile tahsil etmeye yetmez. Nerede kaldı
ki, bu araçların esas amacı ve semeresi olan ilimleri tahsil etsin. Ancak Allah dilediğini
doğruya eriştirir.