ibn-i Haldun - Mukaddime 2

-- IBN-I HALDÜN --
694
naklederler. Şunun gibi: "Feraiz, ilmin üçte biridir ve ilk unutulacak olanıdır."
Benim görüşüme, daha önce geçtiği gibi, bu hadislerdeki feraizden (farzlardan)
kasıt, mirastaki farzlar (yani farz kılınan miras payları) değil, farz-ı ayınlardır (yani her
kesin yerine getirmekle yükümlü olduğu bütün farzlardır). Çünkü mirastaki farzlar ilmin
üçte biri olmaktan çok azdır. Ancak farz-ı ayınlar ise çoktur.
Eskiden ve çağımızda çok sayıda alim bu dalda eserler telif etmiş ve bu konun bütün
meselelerini en kapsamlı şekilde izah etmişlerdir. Maliki mezhebine göre yazılmış
Kadı Ebll Kasım Havfi'nin "Muhtasarı': lbn-i Sabit, tbn-i Münemmer, Ca'di ve Suradi'nin
kitapları, bu konuda yazılmış eserlerin en iyilerinden bazılarıdır. Ancak hepsinde
önce yazılmış olması nedeniyle, bunlar arasındaki üstünlük Havfi'nindir. Fas'taki üstadların
büyüğü olan, üstadımız Ebıl Abdullah Muhan:med bin Süleyman Şatti bu eseri şerh
etmiştir_
lmamu'l-Harameyn'in de şafii mezhebine göre bu konuda yazılmış eserleri vardır.
Bu eserler onun ilimlerdeki birikimine ve sağlamlığına da tanıklık ediyor. Aynı şekilde
hanefilere ve hanbelilere ait eserler de vardır. İnsanların ilimlerdeki dereceleri farklı farklıdır.
Allah nimeti ve keremiyle dilediğini doğru yola eriştirir. O'ndan başka Rabb yoktur.