ibn-i Haldun - Mukaddime 2

- MUKADDlME -
543
ya sevk eder. Böylece tacir, ilgili kişilerin -birinci durumda isteyerek, ikinci durumda ise
istemeyerek- adaletle davranmalarına muhatap olur ve mallarını onlara kaptırmaktan
kurtulur.
Kişilik olarak cüretkar ve korkusuz olmadığı gibi, bir idarecinin makamının koruyuculuğuna
da sahip bulunmayan kimselerin ise ticareti meslek edinmekten kaçınmaları
gerekir. Çünkü bu durumda, neredeyse kimseden adalet ve hakkaniyete uygun muamele
görmezler ve sonuçta malları ve sermayeleri yok olup gitmeye ve başkalarına çerez
olmaya maruz kalır. Çünkü genelde insanlar --özellikle de ayak takımı ve satıcılar- başkalarının
ellerindeki mallara karşı aç gözlüdürler ve onların üzerine üşüşürler. Eğer kanunların
engellemesi olmasa, insanların malları yağma edilirdi. "Eğer Allah'ın insanları birbirleriyle
önleyip savması olmasaydı, yeryüzünde muhakkak düzen bozulurdu. Fakat
Allah, alemler üzerine büyük bir lütuf sahibidir." (Bakara Süresi, 251).