ibn-i Haldun - Mukaddime 2

SEKİZİNCİ FASIL
Çiftçiliğin Zayıfların Ve Bedevilerin
Geçim Yolu Olduğu Hakkında
Bunun sebebi, çiftçiliğin tabiata son derece bağlı ve basit usulde yapılıyor olmasıdır.
Bu yüzden kentlerde yaşayanların, bolluk ve lüks içinde olanların genelde çiftçilikle
uğraşmadıkları, aksine düşkün durumda olanların bu işle meşgul oldukları görülür. Ensardari
birinin evinde sapan gören Hz. Peygamber şöyle demiştir: "Bu alet bir kavmin
evine girerse, oraya mutlaka zillet de girer." Buhari bu hadis ile, (mutlak olarak çiftçiliğin
değil) çiftçilikle uğraşmanın yaygınlaşmasının sakındırıldığı görüşündedir. Bu hadisin
yer aldığı babın başlığı şu şekildedir: "Çiftçilik aletiyle iştigal edilmesinin veya bu hususta
emredilen haddin aşılmasının sakındırılması babı." Bunun sebebi -Allah en iyisini
bilir- çiftçilikte, başkasının tahakkümü ve hakimiyeti altına girilmesine yol açan haraç
(vergi) ödenmesi zorunluluğunun bulunmasıdır. Zorla vergi ödemek durumunda kalan
(çiftçi) ise zillet ve zorluk içine düşer.
Hz. Peygamber şöyle buyuruyor: "Zekat, (zorla ödenen) vergi haline gelmedikçe
kıyamet kopmaz?' Bu hadiste, (adil halifelikten sonra gelecek) zalim hükümdarlığa, zulüm
ve baskıya, mallarda Allah'ın hakkının (zekatın) unutulmasına ve bütün hakların
hükümdarlara ve devletlere ödenecek vergi olarak kabul edilmesine işaret ediliyor.
Allah dilediği her şeyi yapmaya güç yetirendir. Bütün eksikliklerden uzak olan yüce
Allah en iyi bilendir ve haşan O'ndandır.