ibn-i Haldun - Mukaddime 2

ON DôRDüNCü FASIL
Peygamberlerin Bilgileri Hakkında
Bu sınıfa ait insanlarda, beşeri özelliklerin dışına çıkan bir takım ilahi haletin
meydana geldiğini; idrak etme güçlerinde ve şehvet, öfke gibi bedeni hallerden uzak durmada
rabbani yönlerinin, beşeri yönlerine ağır bastıklarını görüyoruz. Yine bilgilerinin
bir sonucu olarak tamamen ibadete ve Allah'ı zikretmeye yöneldiklerini, kendilerine gelen
vahiyle Allah'tan haber verdiklerini, böylece sanki bir yaratılış özellikleriymiş gibi insanları
hep aynı hidayet yoluna çağırdıklarını görüyoruz.
Bu kitabın başında, gaybi bilgileri idrak edenlerden bahsederken vahiy hakkında
açıklama yapmıştık. Orada basit ve kompleks alemlerdeki bütün varlıkların yukarıdan
aşağıya veya aşağıdan yukarıya doğru tabii bir tertip içinde sıralandıklarını ve ayrılmayacak
derecede birbirlerine bitişik olduklarını söylemiştik. Her alemin son sınırlarında yer
alan varlıklar, tabii olarak, aşağıdaki veya yukarıda yer alan bir sonraki alemin varlıklarına
(bu varlıkların özelliklerine) geçiş kapasitesine sahiptirler.
Örneğin basit cismani varlıklardan, bitkiler aleminin üst sınırında bulunan hurma
ve üzümün, hayvanlar aleminin alt sınırında bulunan salyangoz karşısındaki durumu,
yine kendisinde zeka ve idrak özellikleri toplanmış maymunun, düşünce ve akıl sahibi
olan insan karşısındaki durumu böyledir. İşte alemlerin birbirine bitişik olmasının
anlamı, her alemin alt ve üst sınırlarında bulunan varlıkların bir sonraki alemde bulunan
varlıklara geçiş kapasitesidir.
Beşeri alemin üzerinde ruhani alem vardır. O aleme ait bizdeki eserler, buna tanıklık
ediyor. Bize verdiği idrak ve irade kuvveti gibi. Bu alemin zatları, saf idrak ve akletmedir.
İşte bu, melekler alemidir. Bütün bunlardan, insan nefsinin, insani özelliklerden
soyutlanıp melekliğe geçme kapasitesine sahip olduğu ve fiilen de bir an, bir lahza
melekliğe dönüştüğü sonucu çıkıyor. Sonra, melekler aleminden hemcinslerine tebliğ etmekle
yükümlü olduğu bilgileri (vahiy) almış olarak insanlığa geri dönüyor. İşte vahyin