ibn-i Haldun - Mukaddime 2

- MUKADDIME -
893
Bir başkası şöyle diyor:
Sizi gözetip koruduğum gözlerim
Şimdi de yıldızları gözetliyor ve gıdası uykusuzluk oluyor
Ayrılık okları hiç şaşmadan bana isabet etti
Allah ecrinizi çoğaltsın, gönül huzurum öldü
Bir başkası şöyle diyor:
Ey vefasız güzeller! Köprünüzde öyle bir ceylan sevdim ki
Yırtıcı aslanlar bile onu düşünmekten ihtiyarlıyor
Bir fidan ki, kıvrıldığında bakire kızları esir alıyor
Ve gülüp yüzü parladığında, dolunayın lafı edilmiyor
Aşağıdaki beyitler ise du-beyt tarzında söylenmiştir:
Sevdiğim yaratıcının adıyla yemin etmiştir
Seher vakitlerinde hayalini göndermek için
Ey ona olan aşkımın ateşi, geceleri tutuşup yan ki
Onun hayali bu ateş sayesinde yolunu bulup gelsin
Bil ki, belagatı bilmekle duyulacak zevklerin tamamı, ancak o dil üzerinde çok fazla
pratik yapmakla, bu dili insanlarla konuşmakla ve çok fazla kullanmakla elde edilir.
Çünkü daha önce söylediğimiz gibi Arap dilinde ancak bu şekilde meleke sahibi olunabilir.
Onun için bir Endülüslü, Mağriblinin, Mağribli, Endülüslü ve doğulunun, doğulu
ise Endülüslü ve Mağriblinin şiirindeki belagatı hissetmez. Çünkü kullandıkları diller
(lehçeler) ve üsluplar farklıdır. Ancak her bölgenin insanı, kendi dilindeki belagatı idrak
eder ve kendi bölgesinin şairi tarafından söylenmiş şiirdeki güzellikleri hisseder ve bu güzelliklerden
zevk alır. "Göklerin ve yerin yaratılmasında, dillerinizin ve renklerinizin
farklı olmasında bilenler için ayetler (deliller ve ibretler) vardır" (Rtirn Süresi, 22).