1.2 Sá»± há»i tụ của chuá»i sá» dÆ°Æ¡ng - lib - Äại há»c ThÄng Long
1.2 Sá»± há»i tụ của chuá»i sá» dÆ°Æ¡ng - lib - Äại há»c ThÄng Long
1.2 Sá»± há»i tụ của chuá»i sá» dÆ°Æ¡ng - lib - Äại há»c ThÄng Long
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4.1. Tích phân phụ thuộc tham số với cận cố định 86<br />
Do ∂f (x, y) liên tục trên [a, b] × [c, d] nên tích phân phụ thuộc tham số của nó là<br />
∂y<br />
hàm liên tục trên [c, d]. Hơn nữa khi y tiến tới y 0 thì ξ cũng tiến tới y 0 , vậy nên:<br />
I(y) − I(y 0 )<br />
lim<br />
y→y 0 y − y 0<br />
= lim<br />
ξ→y0<br />
∫b<br />
a<br />
∫b<br />
∂f<br />
(x, ξ)dx =<br />
∂y<br />
a<br />
∂f<br />
∂y (x, y 0)dx<br />
∫ b<br />
Đẳng thức trên chứng tỏ I ′ ∂f<br />
(y 0 ) =<br />
a ∂y (x, y 0)dx, nhưng y 0 tùy ý trong [c, d] nên ta<br />
∫<br />
có I ′ b ∂f<br />
(y) = (x, y)dx với mọi y ∈ [c, d].<br />
∂y ✷<br />
a<br />
Định lý 4.1.4 (Tính khả tích)<br />
Nếu f(x, y) là hàm liên tục trên hình chữ nhật [a, b] × [c, d] thì<br />
∫ ξ<br />
c<br />
dy<br />
∫ b<br />
a<br />
f(x, y)dx =<br />
Chứng minh: Đặt: F (ξ) =<br />
Suy ra F (ξ) =<br />
∫ b<br />
a<br />
φ(x, ξ)dx<br />
∫ b<br />
a<br />
∫ b<br />
a<br />
và<br />
dx<br />
∫ ξ<br />
c<br />
f(x, y)dy<br />
với mọi ξ ∈ [c, d].<br />
∫ ξ<br />
∫ ξ<br />
dx f(x, y)dy, φ(x, ξ) = f(x, y)dy<br />
c<br />
c<br />
∂φ(x, ξ)<br />
dx = f(x, ξ).<br />
∂ξ<br />
Do f(x, y) liên tục trên [a, b] × [c, d] nên theo định lý về tính liên tục của tích phân<br />
phụ thuộc tham số thì φ(x, ξ) liên tục theo x ∈ [a, b] với mỗi ξ cố định thuộc [c, d]. Khi<br />
đó theo định lý về tính khả vi của tích phân phụ thuộc tham số thì F (ξ) =<br />
là hàm khả vi và ta có:<br />
Mặt khác ta xét hàm số<br />
F ′ (ξ) =<br />
G(ξ) =<br />
∫ b<br />
a<br />
∫ ξ<br />
c<br />
∂φ(x, ξ) ∫ b<br />
dx = f(x, ξ)dx = I(ξ).<br />
∂ξ<br />
a<br />
dy<br />
∫ b<br />
a<br />
f(x, y)dx =<br />
∫ ξ<br />
c<br />
I(y).<br />
∫ b<br />
a<br />
φ(x, ξ)dx<br />
Vì f(x, y) liên tục trên hình chữ nhật [a, b]×[c, d], nên I(y) là hàm liên tục trên [c, d],<br />
do đó G(ξ) là hàm khả vi trên (c, d) và ta có:<br />
( ∫<br />
G ′ ξ<br />
′<br />
(ξ) = I(y)dy)<br />
= I(ξ).<br />
c