Ársskýrsla 2007 - BTB

Ársreikningur 2007
142
4.3 Markaðsáhætta
Markaðsáhætta er sú áhætta að verðbreytingar á mörkuðum hafi áhrif á virði eigna og skulda samstæðunnar innan og utan efnahags. Hér er um að ræða
vaxta- og hlutabréfaáhættu í veltubók sem og gjaldeyrisáhættu í öllum bókum samstæðunnar. Markaðsáhætta er að mestu leyti bundin við veltubókarviðskipti
bankans
Bankaráð setur takmarkanir um hámark markaðsáhættu bankans og má hún ekki vera hærri en 15% af heildaráhættugrunni bankans. Þar af má áhætta
vegna hlutabréfa ekki vera hærri en 12%, gjaldeyrisáhætta má ekki vera hærri en 7,6% til lengri tíma og 3,3% til skemmri tíma og áhætta vegna vaxtabreytinga
markaðsskuldabréfa og annarra fjármálagerninga má ekki vera hærri en 6%. Fjármálanefnd bankans (ALCO) setur ítarlegri reglur um leyfilega
markaðsáhættu samstæðunnar. Áhættueftirlit er á samstæðugrundvelli og er í höndum Áhættustýringar. Heimildir til stöðutöku tengdri markaðsáhættu
eru að mestu leyti bundnar við Verðbréfasvið í höfuðstöðvum samstæðunnar þar sem heildarmarkaðsáhættu samstæðunnar er jafnframt stýrt. Auk Verðbréfasviðs
móðurfélags eru viðskiptaborð í dótturfélögunum Kepler, Securities UK og Merrion Capital með takmarkaðar heimildir til stöðutöku í eigin
reikning.
Heildaráhætta vegna markaðsáhættu er reiknuð fyrir samstæðuna í lok hvers vinnudags og henni er stýrt með heimildakerfi sem fjármálanefnd (ALCO)
hefur sett. Þar sem enginn einn mælikvarði fangar alla þætti markaðsáhættu, notar samstæðan nokkrar aðferðir í daglegum áhættumælingum, þar á
meðal vágreiningu (e. VaR, Value At Risk), álagsprófanir (e. stress testing) og kennistærðir m.a. nettóstöðu og virði per “basispunkt”.
Vágreining er notuð til þess að mæla markaðsáhættu í veltubók. Vágreining er tölfræðilegur mælikvarði sem mælir mesta vænta tap bankans næsta
vinnudag undir eðlilegum markaðsaðstæðum við 99% líkindamörk. Mælikvarðinn gefur til kynna að tap samstæðunnar verði ekki hærra en vágildið nema
fyrir einn vinnudag af hverjum hundrað. Vágildislíkön bankans eru áreiðanleikaprófuð samkvæmt viðmiðunarreglum Basel nefndarinnar um bankaeftirlit
(e. Basel Committee on Banking Supervision).
Eftirfarandi töflur sýna yfirlit yfir markaðsáhættu bankans mælda með vágreiningu, annars vegar fyrir heildarhlutabréfaáhættu og hins vegar hlutabréfahættu
án fjáreigna tilgreindra á gangvirði með breytingum í rekstrarreikningi og óskráðra bréfa:
1. janúar til 31. desember 2007 1. janúar til 31. desember 2006
Markaðsáhætta Meðal Hæsta Lægsta 31.12.07 Meðal Hæsta Lægsta
Vaxtaáhætta 401 886 169 886 176 749 58
Gjaldeyrisáhætta 791 2.067 2 2.064 67 360 2
Hlutabréfaáhætta 1.482 3.288 501 2.081 1.281 2.908 541
Samtals áhættuvirði (99% 1. dags eignarhaldstími) 2.673 5.808 844 5.031 1.524 4.017 601
Samtals áhættuvirði (99% 10. daga eignarhaldstími) 8.453 18.367 2.669 15.909 4.819 12.703 1.901
Markaðsáhætta án fjáreigna tilgreindra á gangvirði með breytingum í rekstrarreikningi
Meðal Hæsta Lægsta 31.12.07 Meðal Hæsta Lægsta
Vaxtaáhætta 401 886 169 886 176 749 58
Gjaldeyrisáhætta 791 2.067 2 2.064 67 360 2
Hlutabréfaáhætta 1.088 2.910 330 1.110 1.183 1.926 323
Samtals áhættuvirði (99% 1. dags eignarhaldstími) 2.280 5.433 604 4.060 1.426 3.035 383
Samtals áhættuvirði (99% 10. daga eignarhaldstími) 7.210 17.181 1.910 12.839 4.509 9.598 1.211
Markaðsáhætta án fjáreigna tilgreindra á gangvirði með breytingum í rekstrarreikningi og óskráðra bréfa
Meðal Hæsta Lægsta 31.12.07 Meðal Hæsta Lægsta
Vaxtaáhætta 401 886 169 886 176 749 58
Gjaldeyrisáhætta 791 2.067 2 2.064 67 360 2
Hlutabréfaáhætta 675 1.531 278 607 296 427 180
Samtals áhættuvirði (99% 1. dags eignarhaldstími) 1.866 4.025 551 3.557 539 1.536 240
Samtals áhættuvirði (99% 10. daga eignarhaldstími) 5.901 12.728 1.742 11.248 1.704 4.857 759
Samstæðan telur mikilvægt að meta hversu árángursrík vágildislíkön þess eru. Vágildislíkönin eru bakprófuð þannig að fjöldi daga er talinn þar sem
viðskiptatap fer fram yfir áætlað vágildi. Reglugerðarstaðlinum fyrir bakpófun er ætlað að mæla vágildi miðað við 10 daga eignatímabil með 99% áreiðanleika.
Í tveimur tilvikum á síðustu 12 mánuðum fór veltubók Landsbankans fram yfir viðeigandi vágildismörk við bakprófun.
Milljónir króna