Ársskýrsla 2007 - BTB

19 Landsbankinn
Fyrirtæki sóttu 546 milljarða á íslenskan verðbréfamarkað árið 2007, þar af 85
milljarða með útgáfu hlutafjár. Skuldabréf voru gefin út fyrir 460 milljarða.
Langstærstu útgefendur skuldabréfa voru bankar og önnur fjármálafyrirtæki.
Innlend skuldabréfaútgáfa íslenskra fyrirtækja hefur í auknum mæli færst frá
meðallöngum verðtryggðum bréfum yfir í skammtímabréf. Þessi þróun hófst í
mars 2006 vegna hækkandi stýrivaxta sem leiddu til þess að sparnaður færðist
í auknum mæli yfir á peningamarkað og eftirspurn eftir löngum verðtryggðum
bréfum minnkaði hratt.
Alþjóðleg efnahagsmál og fjármálamarkaðir
Yfirstandandi óróa í alþjóðlegum efnahagsmálum og fjármálamörkuðum má að
stórum hluta rekja til aðlögunar á bandarískum húsnæðismarkaði. Húsnæðisverð
er nú þegar farið að lækka í Bandaríkjunum, Bretlandi og Írlandi og húsnæðismarkaðir
í Mið-Evrópu og á Norðurlöndum bera þess merki að vera mettaðir.
Óvissa um umfang og áhættu undirmálslána og aðra áhættu á lánamörkuðum,
auk hækkandi olíuverðs, hefur aukið líkur á samdrætti í bandarísku efnahagslífi.
Staðan við árslok 2007 er gjörólík þeirri sem var á fyrstu mánuðum ársins þegar
bjartsýni ríkti, þó sérstaklega í Evrópu. Nokkrar áhyggjur voru að vísu af horfum
í bandarísku efnahagslífi þar sem vísbendingar höfðu birst um samdrátt á einkaneyslu
og vanskil á bandaríska undirmálslánamarkaðinum voru að koma fram.
Eftir því sem undirmálskreppan þróaðist og stórar fjármálastofnanir beggja vegna
Atlantshafs tilkynntu um veruleg töp vegna undirmálslána byggðist vaxandi
lausafjárkreppa upp yfir sumarmánuðina.
Stýrivextir
7%
6%
5%
4%
3%
2%
1%
jan. 00 jan. 01 jan. 02 jan. 03 jan. 04 jan. 05 jan. 06 jan. 07
Evrusvæðið
Bretland
Bandaríkin
Japan
Heimild: Reuters EcoWin
Ástandið á lánamörkuðum batnaði til skamms tíma í lok sumars. Það versnaði þó
á ný í lok nóvember. Upphaflegur bati var vafalítið afrakstur gríðarlegrar innspýtingar
lánsfjár frá seðlabönkum heims inn á millibankamarkaði og lækkun stýrivaxta
í Bandaríkjunum. Vaxtamunur á millibankamarkaði fór í 81 punkt í Bandaríkjunum
og 67 punkta í Evrópu í lok júlí. Munurinn lækkaði svo í 45 punkta og 29 punkta
um miðjan október en hækkaði aftur í 88 punkta og 62 punkta þann 22. nóvember.
Í árslok hafði vaxtamunurinn lækkað á ný í 78 og 50 punkta eftir áframhaldandi
innspýtingu lánsfjár og frekari lækkun stýrivaxta í Bandaríkjunum og Bretlandi.
Gengisþróun evru gagnvart
nokkrum myntum
EUR/GBP
EUR/USD
1,5
1,3
1,1
EUR/ISK
100
90
80
Einkaneysla í Bandaríkjunum hélst áfram sterk þrátt fyrir umbreytingu á húsnæðismarkaði.
Samt sem áður féll vöxtur landsframleiðslunnar árið 2007 niður í 2,2%
vegna hratt minnkandi byggingaframkvæmda. Hafði vöxturinn þá ekki verið lægri
frá árinu 2002. Verðbólga hefur aukist vegna hækkandi orku- og matvælaverðs.
Grunnverðbólga hefur hins vegar áfram haldist lág eða í kringum 2% og verðbólguvæntingar
virðast stöðugar þegar litið er til framtíðar.
0,9
70
0,7
60
jan. 00 jan. 01 jan. 02 jan. 03 jan. 04 jan. 05 jan. 06 jan. 07
EUR/GBP EUR/USD EUR/ISK (hægri ás)
Heimild: Reuters EcoWin