bin-muhtesem-gunes

Nana, Herat'ta yaşamayı kabul etmemişti.
8
"Ne diye kalacaktım orada? Şu kincini kanlannı akşama kadar arabayla gezdirmesini seyretmek için mi?"
Babasından boşalan evde, Herat'ın iki kilometre kuzeyindeki Gül Daman köyünde de oturmayacakü. Uzak,
tarafsız bir yerde yaşamak istiyordu; komşulann gözlerini dikip karnına bakmayacağı, onu gösterip burun
bükmeyeceği, ya da daha kötüsü, içtenlikten uzak, yapmacık bir şefkatle tebelleş olmayacağı bir yerde.
"Zaten, inan bana, gözünün önünde olmamam babana da rahat bir nefes aldırdı. Bu durum çok işine geldi."
Bu küçük araziyi öneren, Celil'in ilk kansı Hatice'den olma, en büyük oğlu Muhsin olmuştu. Gül Daman'ın
epeyce dışındaydı. Buraya, Herat'la Gül Daman arasındaki anayoldan aynlan, delik deşik, meyilli bir toprak
yolla ulaşılıyordu. Patika, her iki yandan dizboyu otlarla, beyaz ve parlak san çiçeklerin beneklediği çayırlarla
kuşatılmıştı. Yokuş yukan, döne kıvnla tırmanıyor, çeşitli kavak cinslerinin boy attığı, yabani çalı öbeklerinin
büyüdüğü, düz bir araziye ulaşıyordu. Bu yükseklikten bakıldığında, solda, Gül Daman'ın yeldeğir-menlerinin
paslı kanatlan seçilebiliyordu; sağ yandaysa Herat uzanıyordu. Patikanın dibinde, Gül Daman'ı çeviren
Safid-koh dağlanndan doğup gelen, geniş, alabalık dolu bir nehir akıyordu. Irmağın yukan kısırımda, dağlara
doğru, iki yüz metre kadar ileride, salkımsöğütlerden oluşan, yuvarlak bir koru vardı. İşte, sözü edilen açıklık,
bunun tam ortasında, söğütlerin gölgesindeydi.
Celil gelip araziye bir bakmıştı. Geri döndüğünde, dedi Nana, hapishanesinin temiz duvarlanyla, pınl pml
zeminiyle övünen bir gardiyan gibiydi.
"Böylece, baban bize bu sıçan deliğini yapn."
***
9
Nana on besindeyken, evlenmesine ramak kalmış. Talibi, Şindandlı bir delikanlıymış; genç bir
muhabbetkuşu sancısı. Meryem öyküyü bizzat Nana'dan dinlemişti; annesinin o kısma hiç değinmemesine
karşın, gözlerindeki hülyalı, özlem dolu ışıktan, onun için çok mutlu bir dönem olduğunu arılayabiliyordu.
Düğün gününe doğru akıp giden bu günler, belki de Nana'nın hayatında tek mutlu olduğu, gerçek saadeti
tattığı dönemdi.
Nana öyküyü anlatırken, onun kucağında oturan Meryem, annesinin gelinlik provasındaki halini gözünde
canlandırmaya çalıştı. Onu bir atın sırtında hayal etti; yeşil duvağının gerisinde mahcup mahcup
gülümsüyor; avuçları kızıl kınalı; gümüş tozuyla ortadan aynlan saçlanna, bir bitki sapına dizili boncuklar
iliştirilmiş. Şennay zurnası üfleyen, dohol\z-nnı döven çalgıcılan, gelin alayını bağnş çağnş kovalayan çocuklan
görür gibiydi.
Sonra, düğüne bir hafta kala, Nana'nın bedenine bir cin girmişti. Bunu Meryem'e uzun uzun anlatmasına
gerek yoktu. Ona kendi gözleriyle defalarca tanık olmuştu zaten. Nana ansızın yere devrilir, vücudu kasılır,
kaskatı kesilir, gözleri kayar, kolları ve bacakları, bir şey onu içeriden bo-ğuyormuş gibi titremeye, seğirmeye
başlardı; ağzının iki yanında beyaz, bazen de kan yüzünden pembe köpükler. Sonra uyuşukluk, o ürkütücü
bilinçsizlik, anlaşılmaz sayıklamalar.
Haber Şindand'a ulaşınca, muhabbetkuşu satıcısının ailesi düğünü iptal etti.
Nana'nın deyişiyle: "Korkuya kapıldılar."
Gelinlik bir dolaba kaldınldı. Ondan sonra da, başkaca bir talip çıkmadı.
***
10
Celil'le oğullarından ikisi, Ferhat ve Muhsin, korunun ortasındaki açıklığa küçük bir kulübe yaptılar;
Meryem'in yaşamının ilk on beş yılını geçireceği evciği. Güneşte kurutulmuş tuğlalar kullandılar, üzerini
çamurla, avuç avuç samanla sıvadılar. İçine iki yer döşeği, bir tahta masa, dik sırdı iki iskemle kondu; bir
pencere, bir de duvara çivilenmiş, Nana'nın toprak kaplannı, biricik porselen takımını dizdiği raflar. Ce-lil, kış
için dökme demirden bir soba kurdu, kulübe'nin arka tarafına kestiği yakacak odunlannı dizdi. Dışanya bir
ekmek tandır\yh etrafi telli bir kümes yapa. Birkaç koyun getirdi, bir yem teknesi yaptı. Ferhat'la Muhsin'e,
söğüderin oluşturduğu dairenin yüz metre dışına, derin bir çukur kazdırdı, üstüne tahta bir kulübecik
kondurup bir helaya dönüştürdü.
Usta tutup yaptırabilirdi, ama yapmadı, dedi Nana.
"Aklınca, günahının bedelini ödemiş oldu."
Nana, Meryem'i doğurduğu günü anlatırken, yardımına hiç kimsenin gelmediğini söylerdi. Dediğine göre,
onu 1959 bahannda, gri, yağmurlu bir günde doğurmuştu; Kral Zahir Şah'ın genellikle olaysız geçen, kırk
yıllık saltanatının yirmi altıncı yılında. Celil bir doktor, hatta bir ebe çağırma zahmetinde bulunmamıştı; hem
de vücuduna cin girebileceğini, doğum sırasında malum nöbetlerinden birini geçirebileceğini bile bile.
Kulübenin zemininde, tek başına yatmıştı; yanında bir bıçakla, tere batmış bedeniyle.
"Sancılar arttığında, yastığı ısınyor, sesim kısılıncaya kadar bağınyordum. Yine de, bir Allah kulu gelip
yüzümü silmedi, bir bardak su vermedi. Sana gelince, Meryem co, hiç acele etmedin kızım! O soğuk, taş gibi
zeminde tam iki gün yatırdın beni. Ne bir şey yedim, ne de uyudum; sürekli ıkınıyor, bir an önce gelmen için
Tann'ya yakanyordum."