kurmanji_complete

READINGS
ль Mесопатамиае (К’ӧрдстана башур) бажар-дәwләта Аратае һатьбу
сазкьрьне. У пашwәxтие жи к’ӧрда нә щарәке бь щур’ед башqә-башqә
дәwләта xwә вәчекьрьн, ле бь мә’ниед башqә-башqә дәwләтед wана
батмиш дьбун. Жь wана йа лапә нав у дәнг дәwләта к’ӧрда йә Mидиаейә
(qӧр’на VII–V бәри дәwрана мә). К’ӧрд нһа һ’имли ль Т’урк’иае,
Иране, Ираqе, Суриае—сәр т’опраxа К’ӧрдстана т’ариxи у ӧса жи чәнд
wәлатед майинда дьминьн. К’ӧрд щара пешьн жь дәстпека qӧрна XIX
һатнә сәр т’опраxа империа Ур’ьсете. Анәгори әсәред пәймана
Гӧлстанейә сала 1813-а у ӧса жи пәймана Т’урк’менчаейә сала 1828-а
кӧ синоре ур’ьса-фарьза у ур’ьса-т’ьрк’айә т’әзә һатә к’ьвшкьрьне,
п’арәкә к’ӧрда, кӧ жь һена бәреда сәр ван т’опраxа дьма, к’әтә нава
т’әшкила дәwләта Ур’ьсете у бь р’әзәдьли бажарваниа wе qәбул кьр.
К’ӧрд һ’әсаб дьбьн щьмә’та Р’оһьлата Незик у Oрт’әйә щи у
дьк’әвьн нава к’омәкә р’аса һьндавропие. Бьнәщийа к’ӧрда йә т’ариxи
һ’әсаб дьбә Mесопатамиа у нәһ’иед К’ӧрдстана иройинә майин.
Р’уе wе йәкеда, wәки К’ӧрдстан чәндьк-чәнд щара к’әтьйә бьн дәрба
зәвтчийа у һатьйә п’арәвәкьрьне, нһа к’ӧрд сәр т’опраxа чәнд дәwләта—Т’урк’иае,
Суриае, Ираqе, Иране—дьжин. П’арәвәкьрьна К’ӧрдстанейә
аxьрие, кӧ һатә чарп’аркьрьне, анәгори пәймана Лозанейә
сала 1923-а qәwьми.
Р’әqәма к’ӧрдайә т’омәри дьгһижә wәкә 40 милион мәрьва.
П’ьр’анийа к’ӧрда нһа жи сәр щи-мьск’әнед xwәйә qәдими дьжин.
Р’әqәма wана ль Т’уркиае 20 милионә, ль Иране 9 милион, ль Ираqе
5,5 милион, ль Суриае 1,5 милион мәри. Сәр т’опраxа Т’фаqа Шеwрейә
бәре wәкә милионәк к’ӧрд дьжин, жь милионәки һьнәки зедәтьр
wәлатед Авропаеда дьжин.
П’ьр’анийа к’ӧрда бь дине xwәва мӧсӧлмане сӧнинә, ле әва йәка набә
һ’им, wәки к’ӧрда һ’әсабкьн чаwа бред т’ьрк’айә дине Эллаһ.
К’ӧрд, кӧ бнәлиед Р’оһьлата Низикә бьнәщинә у йәк сеанийа
бнәлиед Т’урк’иае зедәтьрьн, бь һәqи чәнд дәһсалийа пьрса сазкьрьна
дәwләта xwә датиньнә бәр һ’ӧкӧмәта Т’урк’иае, дәwләт, дак’ӧтана
к’ижане иди чәндьк-чәнд щара сәр т’опраxа К’ӧрдстана бакур һатйә
миасәркьрьне. Mәһа гӧлана сала 1992-а ль К’ӧрдстана башур (Ираq)
паши бжартьнед мәщльсе у һ’ӧкӧмәте дәрһәqа сазкьрьна дәwләта
159