evaluacija rada pet nacionalnih saveta u srbiji - Centar za ...

ni nad jednom ustanovom vaspitanja, obrazovanja, učeničkog i studentskog standarda. Od ukupno48 obrazovne ustanove (predškolske, osnovne i srednje škole, više škole i fakulteti) u Srbiji ukojima se vaspitno‐obrazovni rad odvija i na rumunskom jeziku, Nacionalni savet je proglasio 10osnovnih škola i dve srednje škole ustanovama obrazovanja od posebnog značaja 118 .U pogledu nadležnosti u upravljanju ustanovama obrazovanja, Nacionalni savet je davaomišljenje na predloge za članove školskih odbora ili predlagao članove školskih odbora i direktoraustanova u kojima se nastava odvija i na rumunskom jeziku kada je to od njega traženo. Do sada je15 ustanova obrazovanja tražilo mišljenje nacionalnog saveta prilikom izbora direktora i članovaškolskog odbora.U pogledu nadležnosti u formulisanju nastavnih planova i programa, članovi Odbora zaobrazovanje su formulisali nastavne programe iz rumunskog jezika i maternjeg jezika saelementima nacionalne kulture. Stručnjaci Saveta su napisali i sve programe iz rumunskenacionalne istorije, koji su sastavni deo udžbenika istorije do osmog razreda osnovne škole.Napisani su i posebni udžbenici iz muzičke kulture koji su štampani i koji se koriste u nastavnimplanovima i programima osnovnih škola. Problem je, međutim, što neki udžbenici za koje je datoodobrenje nisu još uvek štampani.Po pitanju udžbenika, nacionalni savet daje predlog ministru nadležnom za posloveobrazovanja za korišćenje domaćih ili uvezenih udžbenika na jeziku nacionalne manjine 119 .Nacionalni savet nije predlagao korišćenje uvezenih udžbenika iz Rumunije jer nisukomplementarni sa programima obrazovnog sistema Srbije.Nacionalni savet daje stipendije studentima koji odlaze na školovanje za deficitarnazanimanja u Rumuniju kako bi, kada se vrate u Srbiju, lakše našli posao. Nacionalni savet je višeputa inicirao potpisivanje sporazuma sa institucijama u Srbiji kako bi studenti imali zagarantovanposao kada se vrate sa studija. Tako je potpisan sporazum sa OŠ „Žitiše“ da će studenta istorijezaposliti kao predvaca kada se vrati iz Rumunije sa studija. Ugovor je realizovan i stipendistaSaveta je sada zaposleni profesor. Nacionalni savet, takođe, sarađuje sa svim osnovnim školamaod kojih dobija informacije koji kadrovi su deficitarni kako bi se stipendije davale studentima kojise opredele za ova zanimanja.Formiran je i aktiv direktora OŠ koji se sastaje nekoliko puta godišnjei tom prilikom se utvrđuju kadrovske potrebe, materijalne potrebe učenika koji uče rumunskijezik i potrebe samih škola.Stipendije Nacionalnog saveta predstavljaju podsticaj mladima da se školuju narumunskom jeziku što je posebno značajno za očuvanje i razvoj rumunskog jezika imajući u vidu damnoga deca, pripadnici rumunske nacionalne manjine biraju školovanje na srpskom jeziku, a118 Na rumunskom jeziku nastava se izvodi u 13 osnovnih i još u 14 osnovnih škola od 1‐4 razreda i u 2 srednje škole.Nastava na rumunskom jeziku se izvodi i na Višoj pedagoškoj školi u Vršcu, na Učiteljskom fakultetu u Beogradu –Odeljenje u Vršcu i na dve Katedre za romanistiku, jedna na Filološkom fakultetu u Novom Sadu, a druga u Beogradu.U Srbiji nešto manje od polovine dece pripadnika rumunske nacionalne manjine završava osnovnu školu na srpskomjeziku (oko 40%), a nešto iznad polovine na rumunskom (oko 60%). Srednju školu na rumunskom jeziku završava tekoko 60 učenika godišnje i to u Vršcu, u gimanziji „Borislav Petrov Braca“ i u srednjoj ekonomskoj školi „DositejObradović“ u Alibunaru koje su jedine srednje škole u Srbiji koja pružaju mogućnost obrazovanja na rumunskomjeziku. U gimnaziji „Mihajlo Pupin“ u Kovačici učenicima je omogućeno učenje predmeta Rumunski jezik saelementima nacionalne kulture.119 v. Zakon o nacionalnim savetima nacionalnih manjina, Sl. glasnik RS, br. 72/2009, član 14. stav 2.103