evaluacija rada pet nacionalnih saveta u srbiji - Centar za ...

osnova i bez pristanka lica na koje se odnose. 7 Poverenik je utvrdio i postojanje baze podataka uSavezu vojvođanskih Mađara za 95.784 lica mađarske nacionalnosti koji su prikupljeni bez pravnogosnova i 1907 spiskova sa naslovom „Potvrda o prijemu zahteva za upis u poseban birački spisakmađarske nacionalne manjine“. 8 Povereniku su bili predočeni dokazi i da je predsednikNacionalnog saveta nemačke nacionalne manjine doneo Uputstvo za prikupljanje zahteva za upis uposeban birački spisak kojim je instruirao aktiviste da potpisane i popunjene obrasce zahtevaprikupe, fotokopiraju, evidentiraju u posebu internu evidenciju, da uz njih priključe fotokopije ilifotosnimke ličnih karata, a zatim originalne obrasce, u ime lica koja su ih popunila i potpisaladostave opštini. Nakon toga je Poverenik naložio Savetu brisanje protivzakonito prikupljenihpodataka.Naravno, postavlja se pitanje koliko građana bi se upisalo u posebne biračke spiskove dastranački aktivisti nisu odlazili od vrata do vrata i podsticali građane. S jedne strane, građanima jeideja nacionalnog saveta bila nova, tada još nisu bili dovoljno upoznati sa nadležnostima Saveta inisu jasno videli svoj lični interes da se posebno upisuju u poseban birački spisak i konačno daglasaju. Zbog toga je uspeh upisa u velikoj meri zavisio od direktnog angažmana političkih stranakai partijsko‐političke strukture u određenim nacionalnim zajednicama. Posledično, oni koji su imaliozbiljnije kapacitete i razvijeniju stranačku infrastrukturu uspeli su da naprave kompletnije biračkespiskove, dok manje zajednice sa slabom ili nikakvom infrastrukturom to nisu mogle.Istovremeno, država nije na vreme obezbedila finansijska sredstva za kampanju upisa uposebne biračke spiskove tako da uprkos tome što je kampanja trajala skoro šest meseci, njenefekat je korespondirao finansijskim mogućnostima pojedinačnih nacionalnih saveta odnosnonacionalnih zajednica.Paralelno sa upisom u posebne biračke spiskove nacionalnih manjina tekla je i izbornakampanja političkih stranaka odnosno udruženja nacionalnih manjina za izbore za nacionalnesavete. Trajanje i intenzitet kampanje je zavisio od kapaciteta, pripremljenosti i finansijskihmogućnosti manjinskih stranaka odnosno udruženja. Kampanja se uglavnom oslanjala na ličnosti ivodila oko ličnosti, građani su se opredeljivali po imenu nosioca izborne liste i njegovojpopularnosti. Možemo reći da se izbori za nacionalne savete nacionalnih manjina u tom smislunisu mnogo razlikovali od izbora na drugim nivoima vlasti u Srbiji.Pravo predlaganja izbornih lista na izborima za nacionalne savete imaju grupe biračaupisanih u poseban birački spisak odgovarajuće nacionalne manjine odnosno organizacije,udruženja građana, kao i političke organizacije nacionalne manjine (v. član 71. Zakona o NSNM).Političke stranke koje nemaju manjinski predznak nemaju pravo kandidovanja na izborima zanacionalne savete. To, međutim, ne znači da one nisu posredno učestvovale u izborima osnivajućimanjinske organizacije odnosno udruženja građana ili pružanjem aktivne podrške određenimizbornim listama.Imajući sve u vidu, kandidate na izborima za članove nacionalnih saveta 2010. godine moglibismo svrstati u tri različite grupe. Prvoj grupi, koja je najmalobrojnija, pripadaju političke stranke7 Poverenik za informacije od javnog značaja i zaštitu podataka o ličnosti, Izveštaj o sprovođenju Zakona o slobodnompristupu informacijama od javnog značaja i Zakona o zaštiti podataka o ličnosti za 2010. godinu, 2010, str. 55.8 Poverenik za informacije od javnog značaja i zaštitu podataka o ličnosti, Izveštaj o sprovođenju Zakona o slobodnompristupu informacijama od javnog značaja i Zakona o zaštiti podataka o ličnosti za 2010. godinu, 2010, str. 63.12