evaluacija rada pet nacionalnih saveta u srbiji - Centar za ...

FINANSIRANJE NACIONALNIH SAVETASredstva za finansiranje nacionalnih saveta obezbeđuju se iz budžeta Republike Srbije,budžeta autonomne pokrajine i budžeta jedinice lokalne samouprave, donacija i ostalih prihoda(Zakon o NSNM, član 114). Visina sredstava se određuje svake godine Zakonom o budžetu,odnosno odlukama o budžetu AP Vojvodine i jedinica lokalne samouprave. Sredstva koja izdvajaRepublika raspoređuju se nacionalnim savetima tako da se 30% raspoređuje u jednakim iznosimasvim registrovanim savetima, a 70% sredstava srazmerno broju pripadnika određene nacionalnemanjine, ukupnom broju ustanova te nacionalne manjine u oblasti kulture, obrazovanja,obaveštavanja i službene upotrebe jezika i pisma i obimu aktivnosti tih ustanova. AP Vojvodinaizdvaja sredstva za finansiranje nacionalnih saveta na teritoriji Vojvodine. Lokalne samoupraveizdvajaju sredstva za nacionalne savete koji predstavljaju nacionalne manjine koje u stanovništvute lokalne samouprave dostižu najmanje 10% od ukupnog stanovništva ili za nacionalne savetenacionalnih manjina čiji je jezik u službenoj upotrebi na teritoriji te lokalne samouprave (Zakon oNSNM, član 115.).Do 2011. godine lokalne samouprave su retko izdvajale sredstva za delatnosti nacionalnihsaveta. Od 2011. godine sve veći broj opština izdvaja određena sredstva za delatnosti nacionalnihsaveta, pre svega Nacionalnog saveta mađarske nacionalne manjine. U finansiranju Nacionalnogsaveta mađarske nacionalne manjine, značajnu ulogu ima i matična država dok za ostalenacionalne savete donacije matičnih država nisu značajnije uticale na visinu njihovih budžeta.Član 24. Zakona o NSNM propisuje da materijalni položaj ustanova čija se osnivačka prava ucelini ili delimično prenose na nacionalne savete nacionalnih manjina ne može biti nepovoljniji uodnosu na ustanove čija se osnivačka prava ne prenose na nacionalni savet. Ova odredba sekonkretizuje u članu 116. Zakona o NSNM gde se navodi: „finansiranje rada ustanova ili drugihorganizacija čija su osnivačka prava, delimično ili u celini, preneta na nacionalne savete vrši se izistih izvora i na osnovu istih normativa iz kojih su te ustanove ili organizacije finansirane preprenošenja osnivačkih prava na nacionalne savete. U ugovoru o prenosu osnivačkih prava nanacionalne savete uređuju se finansijske obaveze prethodnog osnivača prema ustanovi ili drugojorganizaciji čiji osnivač postaje nacionalni savet. Nacionalni savet može obezbediti dopunskasredstva za rad i delatnost ustanova i drugih organizacija čija osnivačka prava su preneta nanacionalni savet“.U praksi to znači da bez obzira na to što prethodni osnivač gubi sva prava (da odlučuje oupravljanju i funkcionisanju ustanove) on zadržava samo i isključivo finansijske obaveze, koje seodnose na pokrivanje troškova funkcionisanja ovih ustanova kao i troškova finansiranja tekućeg ikapitalnog održavanja objekata. Ove troškove snosi u kompletnom iznosu prethodni osnivač.17