evaluacija rada pet nacionalnih saveta u srbiji - Centar za ...

ar petoro dece, dogovoreno je da nacionalni saveti ne traže formiranje odeljenje na manjinskomjeziku.Nacionalni savet je do sada imao značajne rezultate u formiranju i održavanju odeljenja namađarskom jeziku i motivisanju građana da decu školuju na maternjem jeziku. Najmanje vidljivi surezultati u visokom obrazovanju upravo zbog velikog broja mladih koji zbog neznanja srpskogjezika prekidaju školovanje nakon srednje škole ili u sve većem broju odlaze u Mađarsku.Nacionalni savet je ovo prepoznao kao značajan problem i postavio sebi kao cilj da utiče na razvojvišejezičnosti kod Mađara i da doprinese da što više njih nastavi i završi studije nakon srednješkole. U tom cilju, Savet daje 500 stipendija godišnje studentima mađarske nacionalnosti kojistudiraju u Srbiji, organizuje ubrzani jednomesečni kurs srpskog jezika za studente prve godinestudija i obezbeđuje finansijska sredstva za održavanje konsultacija na mađarskom jeziku naPravnom fakultetu u Novom Sadu u saradnji sa Naučnim društvom vojvođanskih Mađara.Najveća zamerka koja se Savetu može pripisati u oblasti visokog obrazovanja jesteuslovljavanje dodele stipendija studentima da svojim potpisom moraju da potvrde da su upisani uposeban birački spisak, odnosno da će to učiniti kada postanu punoletni. Naime, Savet je usvojioPravilnik – konkursne uslove za dodelu stipendija u kom se između ostalog sa 25 bodova bodujeupis u posebni birački spisak 60 . Nevena Petrušić, poverenica za zaštitu ravnopravnosti Srbije jeocenila da je Pravilnik diskriminativan i zatražila od Saveta brisanje odredbe pravilnika na osnovukojih se vrši diskriminacija kandidata i naložila da je u roku od 30 dana obaveste o donetimmerama.Prema mišljenju Poverenice, na osnovu Pravilnika o dodeli stipendija studentimaNacionalnog saveta mađarske manjine vrši se negativna diskriminacija u odnosu na studente kojise nisu upisali u birački spisak manjine za izbor nacionalnog saveta, odnosno koji nisu dali izjavu onameri da će se upisati u birački spisak mađarske manjine po sticanju punoletstva 61 . Ni nakonreagovanja Poverenice, Savet nije ukinuo sporni kriterijum već mu je smanjio broj bodova tako dane bude odlučujući.NADLEŽNOST NACIONALNOG SAVETA U OBLASTI KULTUREPrema Zakonu o NSNM, nacionalni saveti imaju osnivačka prava i prava učešća uupravljanju ustanovama u oblasti kulture.Nacionalni savet može osnivati ustanove kulture samostalno ili zajedno sa Republikom,autonomnom pokrajinom, jedinicom lokalne samouprave ili drugim pravnim licem u skladu sazakonom. Pored osnivanja ustanova, nacionalni savet može da preuzme osnivačka prava u celini ilidelimično od Republike, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave 62 . U oblasti kulture,Savet je inicirao preuzimanje 50% osnivačkih prava u 13 institucija. U pitanju su pre svegabiblioteke i pozorišta. Proces je završen u ukupno 4 institucije (biblioteke u Adi, Bečeju, Topoli iKanjiži).60 Poređenja radi, za uspeh u svom prethodnom školovanju student može da osvoji eventualno 15 bodova.61 http://www.vajma.info/cikk/szerbkiadas/1442/ (Pristupljeno 07.04.2012.).62 v. Zakon o nacionalnim savetima nacionalnih manjina, Sl. glasnik RS, br. 72/2009, član 16.60