FRONDA

Marek JurekCzy neokonserwatyzm jest jeszcze konserwatyzmem?Tym, co najwyraźniej łączy neokonserwatyzm z klasycznym konserwatyzmem,jest afirmacja rzeczywistości, przywiązanie do tego, co jest. Jednakprzedmiot przywiązania jest zasadniczo różny, przy czym różnica ta nie znosirealnych podobieństw, analogii czy zbieżności obu kierunków.Klasyczny konserwatyzm to przywiązanie do ziemi, do zamieszkującychją i związanych z nią ludzi, więc do Ojczyzny, do Państwa i jego prawowitejwładzy, wyłonionej zgodnie z tradycją narodu. To przywiązanie do porządkuspołecznego (i porządku kultury) jest ściśle związane z zakorzenieniem ładuspołecznego w porządku transcendentnym.Ład społeczny swą prawowitość czerpie przede wszystkim z posłuszeństwaBogu i pochodzącego od Niego prawa moralnego, potwierdza jąprzywiązaniem do religii, opiera się na utrwaleniu tych wartości w kulturzenarodowej, czynnie wspiera wartości moralne i chroni dobre życie ludzi.W klasycznym konserwatyzmie przywiązanie do tego, co wieczne, zbiega sięz przywiązaniem do świata widzialnego; konserwatyzm zmierza do harmoniimiędzy porządkiem łaski, kultury i życia społecznego i chroni przejawy tejharmonii. Na tym polega realizm postawy konserwatywnej.Amerykański neokonserwatyzm został niewątpliwie ufundowany naprzywiązaniu do Republiki Amerykańskiej i przekonaniu o jej misji w świeciei jednocześnie ma charakter postępowo-liberalny. Neokonserwatyści są przekonanio tym, co Fukuyama nazwał kresem historii: o tym, że demokracjaliberalna to ostateczny kształt ewolucji społecznej. Nie jest to jednak wiaraw postęp automatyczny: współczesny świat demokratyczny ma wrogów, więcmusi i ma prawo się bronić. Ma również zagrożenia wewnętrzne (na którew opozycji do kontrkultury kładło nacisk pierwsze pokolenie neokonserwatystów),więc o modyfikacjach porządku społecznego należy myśleć ostrożniei odpowiedzialnie.Najsilniejszą zbieżnością neokonserwatyzmu i konserwatyzmu jest więcpatriotyzm i przekonanie o konieczności popierania (również militarnego)14*FRONDA 41