FRONDA

państwem silnym, ale przeciwko jego omnipotencji; za jasnym określeniemzbiorowych norm i reguł, ale przeciwko fanatycznemu tropieniu„heretyków" i ich rzekomych spisków, itd.Manifest populistyczny akcentuje też aspekt narodowy, zwracając uwagę na fakt,że opozycja społeczna Oligarchia - Lud pokrywa się w zasadzie z terytorialnąopozycją Centrum - Peryferie, a co za tym idzie - że elity III RP są de factokompradorskimi ekspozyturami ośrodków ponadnarodowych.Przedwiośnie?Jaka będzie przyszłość sceny politycznej? Trudno przewidzieć. Ideowy krajobraznie został ukształtowany raz na zawsze, wciąż trwają ruchy tektoniczne.W Rosji nacjonalbolszewicy - ta kwintesencja obu totalitaryzmowi - współpracująz liberałami, a maoiści potępiają Chruszczowa za... gułagi i krępowanieekspresji jednostki. W Niemczech ultralewicowi komuniści, uznającysię za w prostej linii spadkobierców Oświecenia, solidaryzują się z Bushemi Sharonem w imię walki z „islamofaszyzmem", podczas gdy ich brytyjscytowarzysze pozostają w sojuszu z islamskimi fundamentalistami. W USAafroamerykańska marksistka Fulani wzywa do poparcia paleokonserwatystyPatricka Buchanana 71 .Także nasza Ziemia Jałowa może coś urodzić. Miejmy tylko nadzieję, żenie będzie to trujące zielsko, ale pożywny owoc.JAROSŁAW TOMASIEWICZ134Bodaj ostatnim oryginalnym polskim myślicielem politycznym byl Leszek Nowak (zob. L. Nowak,U podstaw teorii socjalizmu, Poznań 1991). Niestety w Trzeciej Rzeczypospolitej zarzucił swój„niemarksowski materializm historyczny" na rzecz poszukiwań syntezy marksizmu i liberalizmu.Jedynym śladem dawnej teorii byto zaklasyfikowanie przezeń rządu AWS jako „dwójpanowania"tj. faszyzmu.Z dorobku ideowego WZZ pozwolę sobie zacytować tylko jedno zdanie: „Sztuczny podział potrzebczłowieka na duchowe i materialne, tak jak rozerwanie pojęć ojczyzna i chleb, jest na rękę tym, którzychcą nas pozbawić i ojczyzny i chleba". Pod sztandarem prawicowości, „Poza Układem" nr 10 (1992).Prawica klasyczna (antykomunistyczna, niepodległościowa, wolnorynkowa), którą jednak pokoleniowedoświadczenie zbliżało do anarchistów.Np. M. Głogoczowski, Etos bezmyślności, Kraków 1991; idem, Jak Janosik & Co." prywatyzowałBank Światowy, Kraków, 1992; idem, Atrapy i paradoksy współczesnej biologii, Kraków 1993; idem,Wojna Bogów, Kraków 1996 i in.ZIMA 200681*