FRONDA

dogłębną, acz bezkrwawą transformację społeczeństw i ich kultur 67 . Dlaurzeczywistnienia jej postulował wraz z Zandbergiem, wracając na polskiepodwórko, stworzenie ruchu społecznego kanalizującego rozmaite oddolneinicjatywy: od wiejskich fundacji wodnych przez rady zakładowe po ruchOpen Source.Jacek Kuroń zmarł, nie stanąwszy na czele polskich alterglobalistów.Niemniej jednak wydaje się, że postulowany przez niego program jako jedynyspośród tu prezentowanych doczekał się realizacji 68 .W imię Ludu, dla Ludu, przez LudPohasawszy na manowcach radykalizmów, na koniec zwróćmy się ku centrum.Co tu można znaleźć poza, oczywiście, liberalizmem odmienianymprzez wszystkie przypadki? Populizm! Populizm, który krytykuje demokracjęza sprzeniewierzenie się własnym ideałom, za niezrealizowane obietnice.Przywrócić populizmowi oblicze z czasów, gdy termin ten nie funkcjonowałjeszcze jako epitet, spróbował Remigiusz Okraska w opublikowanym na łamach„Obywatela" manifeście Po stronie ludu 69 . Pisze:Mało kto dostrzega absurd, jakim w epoce oficjalnej „demokracji"i „równości" jest traktowanie terminu „populizm" niczym jednejz najgorszych obelg.Okraska wymienia różne przyczyny podjęcia sztandaru populizmu, ale z politycznegopunktu widzenia najważniejsza jest konstatacja, że „lud" pozostajedziś politycznie bezdomny. Zarówno lewica, jak i prawica jawią się jako dwaprofile oblicza Oligarchii. W Polsce przyjmuje to formę wręcz karykaturalną,jako że oba skrzydła establishmentu funkcjonują w obrębie jednego towarzysko-biznesowegoSalonu.Współczesna lewica okazuje się reprezentować ten sam system wartościco liberalny establishment. Tak samo jak on wyznaje credo indywidualizmui hedonizmu, twierdząc jedynie, że pełniej zrealizuje te ideały niż półśrodkowiczy zgoła nieszczerzy liberałowie. W rezultacie - porzuca szarego człowiekana rzecz „tęczowej koalicji" mniejszości, choć te mniejszości doskonalesobie na ogół radzą na zglobalizowanym rynku.ZIMA 200679*