FRONDA

nazywa tę hipersceptyczną postawę „nihilizmem poznawczym" i polaryzujeją z fideizmem („credo ut intelligam" św. Anzelma Kantuareńskiego).Teologia, jako nauka o Bogu, mogłaby stanowić fundamentalny punktoparcia dla całego gmachu naszej wiedzy, uporządkowanego i zhierarchizowanegosystemu twierdzeń, ale jedyną gwarancją sensowności badańteologicznych jest zaufanie, które przecież nie może być argumentem logicznym.Rymkiewicz, również tęskniący do prawdy transcendentalnej w jejklasycznym ujęciu, podaje w wątpliwość poznawczą przydatność teologii:Nie wiemy czy Bóg blisko czy daleko mieszkaI gdzie - czy to do Boga prowadzi ta ścieżka(Stary kapelusz, plecak, wiatr, nocny wędrowiec)Skądinąd można nawet odnieść wrażenie, że autor Zachodu słońca w Miłanówkuniejednokrotnie kpi sobie z dociekań uczonych w Doktrynie, o czym pośrednioświadczą jego igraszki „teologiczne":Jedno oko zamyka a drugie otwieraPatrzy Bóg i śni o nas albo też umiera(Ogród w Milanówku, sen zimowy)Spekulatywna niekonsekwentność tych słów może mieścić aluzje do poglądówCalderona, Berkeleya czy Nietzschego, jednak satyryczny antropomorfizmobrazu wyraźnie podkreśla żartobliwy dystans, z jakim poeta podszedłdo największej zagadki wszechświata. Według mnie ta ostentacyjna nonszalancjarzutuje na status średniowiecznej królowej nauk.1.2. Potencjał filozofiiPrzez wieki filozofia pozostawała służebnicą teologii (św. Tomasz), poszukującdla wiary racjonalnych uzasadnień. Może więc z filozofią należałoby łączyćnadzieję na weryfikację teorii naukowych, na wyklarowanie obrazu świata, nazakończenie odwiecznych sporów metafizycznych? Bujny rozwój koncepcjifilozoficznych, obserwowany w dziejach, szczególnie zaś wraz z nastaniemery nowożytnej, obiecywał wiele - przynajmniej w zakresie ustalenia prawd98»FRONDA 41