FRONDA

Jego oddźwięk wzmacniały pewne racje dodatkowe. Mianowicie, w ideologiitransformacji ustrojowej współistniały motywy cywilizacyjnego wielkiegoskoku oraz powrotu do „sprawdzonych wartości". Neokonserwatyści, zeswoim nawykiem łączenia aprobaty dla nowoczesnego rozwoju z respektemdla tradycji, mogli w tym klimacie wydawać się pożytecznymi pedagogami.Zwłaszcza w ostatnim roku jednakże tradycjonalistyczne i progresywistyczneskładniki obiegowej mentalności Rzeczypospolitej bojowo wystąpiłyprzeciwko sobie. „Polska solidarna", spoglądająca ku wyidealizowanej przeszłości,nie akceptuje już „Polski liberalnej", której koryfeusze umieszczająsię na platformie postępu - i, oczywiście, vice versa.Pomimo wszystko konflikt ten nie musi przynieść zagłady tutejszym kopiomneokonserwatyzmu. Jego wymiary są bowiem dość płytkie. Sprowadzasię on do potępiania lub chwalenia pewnych przejawów rzeczywistości potransformacji, której zasadnicze mechanizmy pozostają bez krytycznegoprzemyślenia. Jeśli zatem dla jednej ze stron tego podziału Rzeczpospolitajest Sodomą i Gomorą (bo istnieje w niej komercyjny obieg pornografii),to drugiej (ze względu na ustawę antyaborcyjną) jawi się ona jako państwokościelne.Kiedy pojawi się potrzeba załagodzenia tych powierzchownych starć, neokonserwatyzmbędzie jak znalazł. Przesuwając się, zgodnie z zasadami obowiązującymiw jego amerykańskiej ojczyźnie, w stronę centrum, wyznawcyuświęconych obyczajów pogodzą się z wolnym rynkiem, a rzecznicy wolnościdocenią naród, religię i historię.Bardziej twórcze propozycje przyniosłaby odmienna niż neokonserwatywnasynteza tradycji i postępu. Muszę się ograniczyć do zasygnalizowaniajej mottami. „Skąd może nadejść ocalenie? Tylko z przeszłości, jeżeli ją kochamy"- stwierdza Simone Weil. „To, że nic się nie zmienia, jest właśniekatastrofą" - ostrzega Walter Beniamin.JACEK ZYCHOWICZJACEK ZYCHOWICZ (1963) DR NAUK FILOZOFICZNYCH. POLONISTA. TŁUMACZ. MUZYKOLOG AMATOR, WYKŁA­DOWCA AKADEMICKI. PUBLICYSTA. PUBLIKOWAŁ MIN. W ..DZIŚ". ..TRYBUNIE". „NOWYM TYGODNIKU KULTU­RALNYM". „MYŚLI SOCJALDEMOKRATYCZNEJ", „WIADOMOŚCIACH KULTURALNYCH", „POLITYCE", „PRZEGLĄDZIETYGODNIOWYM". „TWÓRCZOŚCI;. „SZTUCE". „ŻYCIU" I „EUROPIE". AUTOR KSIĄŻKI MIESZANKA WYBUCHOWA.FELIETONY I POWIASTKI ZE ŚWIATA JEDNOWYMIAROWEGO. STAŁY WSPÓŁPRACOWNIK „MAGAZYNU OBYWATEL".ZIMA 2006 29*