15.05.2014 Views

Impactos socioculturales en el turismo comunitario. Una ... - Pasos

Impactos socioculturales en el turismo comunitario. Una ... - Pasos

Impactos socioculturales en el turismo comunitario. Una ... - Pasos

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

transmetre un coneixem<strong>en</strong>t oblidat per la majoria<br />

de les dones tras <strong>el</strong> seu desplaçam<strong>en</strong>t a la s<strong>el</strong>va.<br />

D’aquesta manera s’han incorporat a l’activitat<br />

turística, remov<strong>en</strong>t la memòria perduda i afeginthi<br />

nous diss<strong>en</strong>ys i inquietuds. Altres dones, <strong>en</strong><br />

aquest cas tz<strong>el</strong>tals, estan produint teixits, com les<br />

bruses tradicionals de la seua indum<strong>en</strong>tària, que<br />

comercialitz<strong>en</strong> <strong>en</strong> llocs turístics com la Cascada<br />

Ch’<strong>en</strong> Ulich, a Nueva Palestina.<br />

El turista vol una s<strong>el</strong>va idíl·lica, habitada per<br />

individus vinculats estretam<strong>en</strong>t a la naturalesa,<br />

amb una cultura ancestral disposada a obrir-se<br />

davant <strong>el</strong> visitant per a mostrar-li <strong>el</strong>s seus secrets<br />

i rituals. Els habitants de la s<strong>el</strong>va p<strong>en</strong>s<strong>en</strong> que<br />

aquesta té futur <strong>en</strong> <strong>el</strong> turisme, <strong>en</strong>cara que siga<br />

necessari preservar-la, donar-li <strong>el</strong> seu temps de<br />

reg<strong>en</strong>eració i, per què no, repres<strong>en</strong>tar uns rituals<br />

i lleg<strong>en</strong>des que van perd<strong>en</strong>t la seua funció <strong>en</strong><br />

la comunitat, però que atrauran <strong>el</strong>s qui, des d<strong>el</strong><br />

respecte, cerqu<strong>en</strong> la diferència <strong>en</strong> <strong>el</strong>s seus recorreguts<br />

d’<strong>en</strong>tret<strong>en</strong>im<strong>en</strong>t vacacional.<br />

te oyik sp’oles<strong>el</strong> jalolaj<strong>el</strong>, k’ucha’al sk’uil ants<br />

kuxlejal ta vo’nej, k’usi ta stschonik ta yab lum<br />

xambaliletk k’ucha’al sts’uemal vo’ Ch’<strong>en</strong> Ulich,<br />

ta Nueva Palestina.<br />

Li jxamvilej sk’an jun skuxet te’tikal, nakanbil<br />

ta jujun tal chukemtasbilik ta tsots sk’oplal ta<br />

stal<strong>el</strong> balumil, xchi’uk jun vo’nejal kuxlejal bu<br />

ta sk’an chak’sba ta k’<strong>el</strong><strong>el</strong> xchi’uk vula’aletik<br />

sv<strong>en</strong>ta chak’ ta il<strong>el</strong> k’usi nak’al yu’unej xchi’uk<br />

resaletik. Li jnaklometike te ta te’tikal snopik<br />

k’usi li’e oy kuxlejal ta xambalil ta ts’akal,<br />

ma’uk ta persa sk’an cha’bi<strong>el</strong>, ajbe<strong>el</strong> osil ta<br />

chach’ubtasba, k’ucha’al mu’yuk, ta pas<strong>el</strong> junchibuk<br />

realetik xchi’uk lo’iltaj<strong>el</strong> ta vo’nej k’usi<br />

yu’un yikal xa ch’ayik bat<strong>el</strong> yabt<strong>el</strong>ik ta kalpuye,<br />

ta k’usi chik’anantal ja’ buch’utik, ich’<strong>el</strong> ta muk’,<br />

tsa’ik te sj<strong>el</strong>oltak te ta xanavilik ta yu’ilal skux<strong>el</strong><br />

abt<strong>el</strong>al.<br />

una anciana de la comunidad, que les transmitió<br />

un conocimi<strong>en</strong>to olvidado por la mayoría de las<br />

mujeres tras su desplazami<strong>en</strong>to a la s<strong>el</strong>va. De esta<br />

manera se han incorporado a la actividad turística,<br />

removi<strong>en</strong>do la memoria perdida y añadi<strong>en</strong>do a<br />

<strong>el</strong>la nuevos diseños e inquietudes. Otras mujeres,<br />

<strong>en</strong> este caso Tz<strong>el</strong>tales, están produci<strong>en</strong>do tejidos,<br />

como las blusas tradicionales de su indum<strong>en</strong>taria,<br />

que comercializan <strong>en</strong> lugares turísticos como la<br />

Cascada Ch’<strong>en</strong> Ulich, <strong>en</strong> Nueva Palestina<br />

El turista quiere una s<strong>el</strong>va idílica, habitada<br />

por individuos vinculados estrecham<strong>en</strong>te a la<br />

naturaleza, con una cultura ancestral dispuesta a<br />

abrirse ante <strong>el</strong> visitante para mostrarle sus secretos<br />

y rituales. Los habitantes de la s<strong>el</strong>va pi<strong>en</strong>san<br />

que esta ti<strong>en</strong>e futuro <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>turismo</strong>, aunque sea<br />

necesario preservarla, darle su tiempo de reg<strong>en</strong>eración<br />

y, por qué no, repres<strong>en</strong>tar unos rituales<br />

y ley<strong>en</strong>das que van perdi<strong>en</strong>do su función <strong>en</strong> la<br />

comunidad, pero que atraerán a qui<strong>en</strong>es, desde<br />

<strong>el</strong> respeto, buscan la difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> sus recorridos<br />

de <strong>en</strong>tret<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to vacacional.<br />

139 |

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!