Impactos socioculturales en el turismo comunitario. Una ... - Pasos
Impactos socioculturales en el turismo comunitario. Una ... - Pasos
Impactos socioculturales en el turismo comunitario. Una ... - Pasos
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
La id<strong>en</strong>tidad consiste es<strong>en</strong>cialm<strong>en</strong>te <strong>en</strong> la<br />
búsqueda de la idea de continuidad, de los<br />
grupos sociales, a través de las discontinuidades,<br />
los cruces y los cambios de rumbo, <strong>en</strong><br />
forma de una confrontación dialéctica constante<br />
<strong>en</strong>tre <strong>el</strong> bagaje socio-cultural-simbólico<br />
id<strong>en</strong>tificado con <strong>el</strong> grupo como g<strong>en</strong>uino y<br />
las circunstancias globales «objetivas» que<br />
<strong>en</strong>marcan, constriñ<strong>en</strong> o d<strong>el</strong>imitan la reproducción<br />
d<strong>el</strong> propio grupo. (1993:63)<br />
Però és necessària l’existència d’una dualitat<br />
perquè hi haja una definició d’id<strong>en</strong>titat; «nosaltres»<br />
<strong>en</strong>s definim <strong>en</strong>front d<strong>el</strong>s «altres», som d’una<br />
determinada manera perquè no som d’una altra<br />
que coneixem.<br />
Así la id<strong>en</strong>tidad étnica aparece como una<br />
ideología producida por una r<strong>el</strong>ación diádica,<br />
<strong>en</strong> la que confluy<strong>en</strong> tanto la autopercepción<br />
como la percepción por otros. Por tanto la<br />
configuración y perviv<strong>en</strong>cia de las id<strong>en</strong>tidades<br />
étnicas dep<strong>en</strong>de no solo de uno de los<br />
participantes de un sistema interétnico sino de<br />
ambos. (BARTOLOMÉ, 2006: 47)<br />
Ara bé, si la id<strong>en</strong>titat està vinculada íntimam<strong>en</strong>t<br />
a la cultura, i aquesta es modifica a partir d<strong>el</strong>s<br />
canvis que <strong>el</strong> grup promou i assumeix, significa<br />
això que la id<strong>en</strong>titat es modifica fins a tal punt<br />
que resulta irrecognoscible? Els grups perd<strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
seu s<strong>en</strong>tir i la seua diferència assimilant-se a la<br />
cultura dominant? La mateixa autora dalt esm<strong>en</strong>tada<br />
arreplega difer<strong>en</strong>ts dubtes quan es pregunta<br />
li ko’olal yich’obe lok’eb ta ya’yej tsopblebal ta ja’<br />
no’ox jech, cholbil sm<strong>el</strong>ol xchi’uk jujunaltik snopb<strong>en</strong>al<br />
sko-o ta vun, xchi’uk li ta lok’estik li ta patil k’op:<br />
Li kuxlejal yich’obe stuk’il no’ox ta sa’obil lek ta<br />
snopb<strong>en</strong>al ta ts’akb<strong>el</strong> to’ox, ta jtsopbilik jtsoplemal<br />
vinik-antsetik ta ja’ no’ox sv<strong>en</strong>ta li tuch’ ts’akb<strong>en</strong>al,<br />
li ta kruse xchi’ik li sj<strong>el</strong><strong>el</strong> lita stuk’ibtas<strong>el</strong>, ta stal<strong>el</strong>ik<br />
ta jun sko’olajes<strong>el</strong> li juju tos k’op te no’ox k’unk’un<br />
te ta sko li tsopbol stsoplemal-kuxlejal-k’<strong>el</strong>obil<br />
yich’i<strong>el</strong> ta muk’ ilbilik k’ucha’al ta xchi’uk jtsop te<br />
no’ox ta lek’ xchi’uk sjalil svokolal ts’akalik “sv<strong>en</strong>tail”<br />
k’usi ta sbonik kom<strong>el</strong>, tsujik xchi’uk smakik li<br />
sp’olemal ta stukik no’ox jtsop. (1993: 63)<br />
Yu’un jech jtun<strong>el</strong> ta kuxul ta jun chibkuxlejal sv<strong>en</strong>ta<br />
k’usi te-oy jun yalobil ta ko’olalil; “vo’otikutik”<br />
chkalbatik ta y<strong>el</strong>avik li “yanik”, ja’ vo’otik ta jun<br />
lajesbil xa sm<strong>el</strong>ol ta jech’ no’ox mo’oj oyutik ta<br />
yan bu k’usi mux kotakintik.<br />
Jech ta ko’olal jtsob krixano lok’emtal k’ucha’al<br />
jun snopb<strong>en</strong>al moj sk’oplal p’olesbil tal<strong>el</strong> ta sko<br />
jun snupobil chib sk’oplal, ta bu li xk’otik ta jech<br />
li ta stuk sk’<strong>el</strong>obil xchi’uk k’ucha’al li sk’<strong>el</strong>obil<br />
xchi’uk yantik. Ja’ to’ox jech li jpas ch’ak<strong>el</strong><br />
xchi’uk cha’likes<strong>el</strong> ta kuxlejaltik jtsob krixanoetik<br />
mo’oj tsako sba ta jun no’ox li ta koltavanej ta<br />
jun stuk’il spasobil abt<strong>el</strong> chukilta-o sbaik krixano<br />
ja’ono’ox ta ko’ol. (BARTOLOMÉ, 2006: 47)<br />
Tanae lek, jech ta ko’olal li’e chuk<strong>en</strong>tasbil lek svokol ta<br />
kuxlejal, xchi’uk li’e yikal xyanes ta sko li sj<strong>el</strong><strong>el</strong>ik k’usi<br />
li tsob stijulambeik xchi’uk xkuchik sm<strong>el</strong>ol, ¿sm<strong>el</strong>ol<br />
li’e k’usi ta ko’olal yikal xa yanesba ja’ to’ox ta xk’ot<br />
tesis al respecto, <strong>en</strong>tre las que destacamos la<br />
sigui<strong>en</strong>te:<br />
La id<strong>en</strong>tidad consiste es<strong>en</strong>cialm<strong>en</strong>te <strong>en</strong> la<br />
búsqueda de la idea de continuidad, de los<br />
grupos sociales, a través de las discontinuidades,<br />
los cruces y los cambios de rumbo, <strong>en</strong><br />
forma de una confrontación dialéctica constante<br />
<strong>en</strong>tre <strong>el</strong> bagaje socio-cultural-simbólico<br />
id<strong>en</strong>tificado con <strong>el</strong> grupo como g<strong>en</strong>uino y<br />
las circunstancias globales «objetivas» que<br />
<strong>en</strong>marcan, constriñ<strong>en</strong> o d<strong>el</strong>imitan la reproducción<br />
d<strong>el</strong> propio grupo. (1993:63)<br />
Pero es necesaria la exist<strong>en</strong>cia de una dualidad<br />
para que haya una definición de id<strong>en</strong>tidad; «nosotros»<br />
nos definimos fr<strong>en</strong>te a los «otros», somos<br />
de una determinada manera porque no somos<br />
de otra que conocemos.<br />
Así la id<strong>en</strong>tidad étnica aparece como una<br />
ideología producida por una r<strong>el</strong>ación diádica,<br />
<strong>en</strong> la que confluy<strong>en</strong> tanto la autopercepción<br />
como la percepción por otros. Por tanto la<br />
configuración y perviv<strong>en</strong>cia de las id<strong>en</strong>tidades<br />
étnicas dep<strong>en</strong>de no solo de uno de los<br />
participantes de un sistema interétnico sino de<br />
ambos. (BARTOLOMÉ, 2006: 47)<br />
Ahora bi<strong>en</strong>, si la id<strong>en</strong>tidad está vinculada íntimam<strong>en</strong>te<br />
a la cultura, y esta se modifica a partir<br />
de los cambios que <strong>el</strong> grupo promueve y asume,<br />
¿significa esto que la id<strong>en</strong>tidad se modifica hasta<br />
tal punto que resulta irreconocible? ¿los grupos<br />
pierd<strong>en</strong> su s<strong>en</strong>tir y su difer<strong>en</strong>cia asimilándose<br />
55 |