14.11.2014 Views

Territorio y Población: nuevas dinámicas regionales en el - UNFPA

Territorio y Población: nuevas dinámicas regionales en el - UNFPA

Territorio y Población: nuevas dinámicas regionales en el - UNFPA

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Otro pap<strong>el</strong> de la región, simbólico pero no m<strong>en</strong>os importante, es haber contribuido<br />

al refuerzo de la id<strong>en</strong>tidad nacional mediante la victoria d<strong>el</strong> ejército paraguayo <strong>en</strong><br />

la Guerra d<strong>el</strong> Chaco.<br />

Cuadro N° 15. Resum<strong>en</strong> de situación de las Regiones<br />

Regiones Agro exportadora Ganadera d<strong>el</strong> Norte<br />

Actividad económica<br />

principal<br />

Agricultura: soja, maíz,<br />

trigo, sorgo<br />

Implantación Tardía, mediados de<br />

1960<br />

Infraestructuras<br />

claves<br />

Rutas, Pu<strong>en</strong>te, Represas<br />

hidro<strong>el</strong>éctricas.<br />

Actores Agricultores extranjeros,<br />

paraguayos,<br />

Multinacionales, campesinos,<br />

indíg<strong>en</strong>as<br />

Actores<br />

principales<br />

Departam<strong>en</strong>tos Alto Paraná, Canindeyú,<br />

San Pedro,<br />

Itapúa, Caaguazú,<br />

Caazapá<br />

Presiones<br />

que ejerce<br />

Presiones<br />

que recibe<br />

Pres<strong>en</strong>cia<br />

d<strong>el</strong> Estado<br />

Perfil<br />

Regional<br />

Ganadería int<strong>en</strong>siva y<br />

ext<strong>en</strong>siva<br />

Campesina<br />

Arraigada<br />

Agricultura de subsist<strong>en</strong>cia:<br />

mandioca,<br />

maíz, poroto<br />

Agricultura de r<strong>en</strong>ta:<br />

algodón, sésamo<br />

Campesina <strong>en</strong> Crisis Metropolitana Islas Chacos<br />

Agricultura de subsist<strong>en</strong>cia:<br />

mandioca,<br />

maíz, poroto<br />

Agricultura de r<strong>en</strong>ta:<br />

algodón, sésamo<br />

Antigua, 1600 Antigua, 1550 Tardía, décadas de<br />

1.970 y 1.980<br />

Servicios,<br />

comercio, empleo<br />

industrial<br />

Rutas; Pu<strong>en</strong>te. Rutas Rutas Rutas, Pu<strong>en</strong>te,<br />

Aeropuerto.<br />

Inversores extranjeros,<br />

ganaderos<br />

paraguayos.<br />

Agricultores extranjeros Ganaderos extranjeros<br />

y paraguayos<br />

Expansión hacia<br />

<strong>el</strong> Este, presión a:<br />

Campesina <strong>en</strong> Crisis,<br />

Campesina Arraigada,<br />

Islas. Compite y<br />

alterna con Ganadera<br />

d<strong>el</strong> Norte. Fuerte uso<br />

y degradación de los<br />

recursos naturales<br />

Sistema y mercado<br />

internacional<br />

Fuerte, pero desapercibida<br />

Gran crecimi<strong>en</strong>to<br />

económico, mod<strong>el</strong>o de<br />

éxito productivo<br />

Concepción, San<br />

Pedro, Canindeyú,<br />

Amambay<br />

Expansión hacia <strong>el</strong><br />

Noreste, presión<br />

a: Campesina <strong>en</strong><br />

Crisis.Compite y<br />

alterna con Agro<br />

exportadora<br />

De la región Agro<br />

exportadora, de los<br />

sistemas urbanos<br />

locales y <strong>regionales</strong><br />

Débil<br />

y desapercibida<br />

Crecimi<strong>en</strong>to de las<br />

actividades económicas<br />

Campesinos,<br />

población urbana,<br />

empresas<br />

Campesinos y población<br />

urbana<br />

C<strong>en</strong>tral, Cordillera,<br />

Paraguarí, Caazapá,<br />

Guairá, Misiones<br />

Expansión urbana,<br />

presión a las<br />

ciudades. Fuerte uso<br />

y degradación de los<br />

recursos naturales<br />

De la región Agro<br />

exportadora, d<strong>el</strong><br />

Estado<br />

Campesinos, indíg<strong>en</strong>as,<br />

empresas<br />

Agricultura de subsist<strong>en</strong>cia:<br />

mandioca,<br />

maíz, poroto<br />

Agricultura de r<strong>en</strong>ta:<br />

algodón, sésamo<br />

Ganadería int<strong>en</strong>siva y<br />

ext<strong>en</strong>siva. Productos<br />

lácteos<br />

Antigua, 1.537 Siglos XVIII y XIX Moderna, 1.925<br />

Población urbana,<br />

empresas nacionales,<br />

multinacionales<br />

Campesinos Población urbana y<br />

empresas<br />

San Pedro, Caaguazú,<br />

Canindeyú<br />

De sobreviv<strong>en</strong>cia,<br />

presión al Estado,<br />

ganaderos y agricultores.Fuerte<br />

uso y<br />

degradación de los<br />

recursos naturales<br />

D<strong>el</strong> Estado, <strong>en</strong><br />

términos de control<br />

de los actores<br />

Fuerte Débil<br />

y desapercibida<br />

Transformaciones<br />

r<strong>el</strong>acionadas a las<br />

<strong>nuevas</strong> urbanidades<br />

locales y <strong>regionales</strong><br />

Crisis y descomposición<br />

social,<br />

desterritorializacion<br />

Rutas Rutas, Pu<strong>en</strong>te<br />

Campesinos,<br />

población urbana,<br />

empresas<br />

Asunción, C<strong>en</strong>tral Caazapá, Guairá,<br />

Ñeembucú<br />

Crecimi<strong>en</strong>to y<br />

expansión urbana<br />

desord<strong>en</strong>ada<br />

Fuerte carga demográfica<br />

originaria de<br />

las demás regiones<br />

Agricultores paraguayos,<br />

inversores extranjeros<br />

y ganaderos<br />

paraguayos<br />

Campesinos Ganaderos extranjeros<br />

y paraguayos<br />

Al Estado <strong>en</strong> términos<br />

de demanda de<br />

infraestructuras de<br />

desarrollo y servicios<br />

Compet<strong>en</strong>cia de las<br />

demás regiones que<br />

sí pued<strong>en</strong> reaccionar,<br />

Fuerte Débil Débil<br />

Crecimi<strong>en</strong>to ac<strong>el</strong>erado<br />

y desord<strong>en</strong>ado.<br />

Modernismo “improvisado”<br />

Aislami<strong>en</strong>to crónico<br />

(Ñeembucú) y l<strong>en</strong>ta<br />

integración “forzada”<br />

de Caazapá<br />

Alto Paraguay,<br />

Presid<strong>en</strong>te Hayes,<br />

Boquerón<br />

Int<strong>en</strong>sificación d<strong>el</strong><br />

uso de su<strong>el</strong>os, expansión<br />

de los sistemas<br />

ganaderos. Fuerte<br />

uso y degradación de<br />

los recursos naturales<br />

<strong>en</strong> algunas zonas<br />

D<strong>el</strong> Estado, que<br />

desea reposicionarse<br />

e interv<strong>en</strong>ir<br />

Emerg<strong>en</strong>cia productiva<br />

con desafíos ambi<strong>en</strong>tales<br />

y culturales.<br />

Agotami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong><br />

espacio <strong>en</strong> “reserva”<br />

<strong>Territorio</strong> y Población: <strong>nuevas</strong> dinámicas <strong>regionales</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> Paraguay<br />

125

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!