Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztailaDilema baten aurreanNazio guztiek izaten dute bere ordua historiarenaurrean. Eta une horretan ikusten da herri batekbere buruari dion maitasunaren kalitatea, daukanadimen politikoa, garatzen duen ahalmenestrategikoa, munduaren aurrean agertzeko beharduen boterea antolatzeko dauzkan indarrak, etaausardia.zeuden lekuan, bainaez hala hegoaldean,oc edo okzitanierarenlerroko dialektoakzeuden tokian, eta ezta erebeste eremu batzuetan, nonIritzia2012/07/01bretoiera,euskara, katalana edo alsaziera mintzatzen zen.Leku horietan beste metodo batzuk erabili beharizan zituzten, tartean ikasle gazteei eragindakozigor fisikoak.Une batean edo bestean, nazioak antolatu egitendira, eta erabaki egiten dute zer egin eurenhizkuntzarekin. Frantziako iraultzaren hasieran,populazioaren lauko batek soilik hitz egiten zuenfrantsesa. 1794an Henri Gregoirek aurkeztutakotxosten batean zionez, Frantziako 83departamendutik 15ean soilik mintzatzen zutenfrantsesa esklusiboki. Gregoire jaunariparadoxikoa iruditzen zitzaion, «jasanezina», dioWikipediak, 28 milioi frantsesetik 3 milioi bainogutxiagok mintzatzea hizkuntza nazionala. Alegia,portzentualki, duela bi mende euskara gehiagomintzatzen zen bere lurraldean, frantsesaFrantzian baino. Harrigarria, ezta?Zer egin zuten? Nazio eremuko hizkuntza politikabat. Eskoletan hizkuntza estandar bakarrairakatsiko zen, beste hizkuntza guztiak baztertuta.Talleyrand-ek abiatu zuen frantsesaren batasunakhelburu hau zeukan: frantses hizkuntza bakarrasortzea Frantziako lurralde osoan. Frantsesanahiko azkar hedatu zen iparrean, oil hizkuntzakUne batean edo bestean, nazioek etorkizuneanopari eder izango diren oinarri sendoak ezartzendituzte. Hebreerarekin gertatua mirariharrigarriagoa da. II. mendean desagertu zen herrihizkuntza bezala Palestinan. Juduen elite bateksoilik jarraitu zuen hura erabiltzen. XIX. mendebukaeran berpiztu zuten hizkuntza hila sionistek,etorkizuneko estatu juduaren hizkuntza nazionalaizan zedin. Estatua sortu eta hizkuntza loratu:gaur egun 5 milioi pertsonak hitz egiten dute,biztanleen %95ek. Munduan zehar barreiaturikdauden judu-elkarteetan beste 3 milioi hiztun ditu.Gurasoei ez zieten galdetu ea zein hizkuntza nahizuten haurrentzat eskolan; ezta funtzionarioei ere,ezta medikuei ere…Une batean edo bestean, nazioek aurre egitendiote etsaiari, konturatu egiten dira menperatuakdaudela, etsaia identifikatzen dute zorrotz, etamorrontza politiko-linguistikoa deusezten dute,Norvegiak 1905ean egin zuen bezala. Hitzaldibatean esan zidaten: «Bai, baina Euskal Herria ezda Norvegia». Ez, baina, Norvegia izan zen EuskalHerria, egon zen egoera berean; historiaparaleloagorik ez dago aurkitzerik.4,5 milioi dira norvegiarrak, gu 3 milioi,sexuarekiko gure alferkeria milenarioaren erruz.Lau mendez egon zen, 1814ra arte,