Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztailaEuskararen bilakaera, 1991-2011 (I). BizkaiaBilbo itxaropen, baina Bilbao gailenBizkaiko gazteen %53k badakite euskaraz; baina helduen %74,3 erdaldunakdira, eta batez bestekoa %25era mugatzen du horrek. Helduek baino gehiagoegiten dute gazteek euskaraz, baina gaztelaniarekin nahasiagoBerria2012/07/25Ehunetik 27 euskal herritar baldin badiraeuskaldunak, batez bestekoaren azpitik dago Bizkaia(%25,4 elebidunak), nahiz eta hogei urtean hamarpuntu gora egin duen euskaraz dakitenen kopuruak.Bilbok eragiten du desoreka. Hiru euskalherritarretik bat bizi da Bilbo Handian, eta eremuaoso erdaldundua dago. Bilbo euskalduntzeko urratsbatzuk egin direla erakutsi du V. InkestaSoziolinguistikoak, gazteen artean batik bat. 16 eta24 urte arteko gazteen %53k badakite euskaraz;%18,7 bakarrik dira erdaldun hutsak; gainerako%28,4 gai dira euskara ulertzeko.Baina datu horiek ez dute pisu demografikorik;gazteak baino askoz gehiago dira helduak, etazaharrenek erdaraz bizitzen jarraitzen dute —64urtez gorako bizkaitarren hiru laurdenak erdaldunhutsak dira, eta gaztelaniaz soilik egiten dute %82k—. Hartara, ez da ondorioa ateratzeko zailtasunik:erdaraz bizi dira bizkaitar gehienak. Bilbo bainogehiago, Bilbao da Bizkaiko hiriburua,gehiengoarentzat.1. EzagutzaBizkaitarren laurdenak dira euskaldunak (254.0000),duela hogei urte baino 102.000 gehiago. Gaztelaniabaizik ez datikenak, berriz, 164.000 gutxiago dira,baina gehiengo oraindik: %56,5. Elebidunhartzaileak, berriz, euskara ulertu arren erabiltzekogai ez direnak, 181.000 dira, duela hogei urte baino110.000 gehiago; hazkunde handiena, beraz, azkenhoriek izan dute hogei urtean. Bilbo hiriburuanaskoz apalagoak dira datuak euskararentzat: %16,3dira euskaldunak; bitik batek erdara baizik ez duulertzen.B e l a u n a l d i z b e l a u n a l d iemendatzen joan da euskaldunen kopuruaBizkaian, modu progresibo eta jarraian: 50 urtezgorakoen artetik, %17 inguru dira elebidunak; 35eta 49 urte artekoetatik, %24 inguru dira; 25 eta 34urte artekoetatik, %37,5; eta 16 eta 24 urteartekoetatik, %53. Gazteen artean, beraz, erdiekbadakite euskaraz; 24 urte baino gutxiago dituztenbizkaitarren artean, hamarretik bi baino ez diraerdaldun hutsak; zortzi ulertzeko gai bederenbadira. Baina, Araban gertatzen den bezala, gaztegehienek (hamarretik zortzik) gaztelania dute lehenhizkuntza. Elebidun guztien artean, %20 ere ez diraeuskaraz gaztelaniaz baino hobeto moldatzendirenak; Bilbon, %7 eskas dira.Euskaldun gehiago badira, beraz, Bizkaian, bainagaztelaniaz moldatzen dira erosoen. Bizkaikoelebidunen ia erdiek erdara izan dute lehenhizkuntza; eta, herritar guztiak aintzat hartuta,hamarretik bat euskaldun berria da. Beste hainbestedira euskaldun zaharrak. Euskara umetatik ikasidutenak adina badira, beraz, heldutan ikasi dutenak.Hamarretik ia sei, adiz, erdaldunak dira.2. Erabilera1991tik, euskaraz gehiago egiten dutenenportzentajea igotzen joan da Bizkaian urtez urte,dezima batzuz bederen —gehienbat euskaraz egitendutenak %13 dira gaur egun, V. InkestaSoziolinguistikoaren arabera—. Erdaraz baizik ezdakitenen portzentajea, berriz, ia hamar puntu jaitsida; eta euskaraz tarteka egiten dutenena %14rainoigo da. Bilbon, beltzagoak dira datuak: %3,1 baino