Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztailabaldintzei erreparatzen die; euskaldunberrihorietako askok ez dute aukerarik hizkuntzapraktikan jartzeko. Desoreka bat antzeman du:elebidun askok erdara hobeto dakite, etaeuskarazko gaitasunean gabeziak dituzte.«Sorgin gurpila da: gaitasun faltak gutxiagoerabiltzea eragiten du, eta, erabiltzen ez denez,gaitasunean ez da aurrera egiten. Hori gertatzenari da gaur egun Araban. Ezagutza gora doa da,baina ez da erabileran hainbeste islatzen».Harreman sarearen garrantziaz ohartarazi duMartinez de Lunak. Haren esanetan, sortzendiren euskaldunberriek ez dute harremanetarakosare euskaldunik, eta horrek zaildu egiten dueuskararen erabilera.Goia jo al du euskarak? «Egungo baldintzetan,bai», Martinez de Lunaren ustez. Horregatik,pertsonen gertuko testuinguruan baldintzakaldatzearen aldekoa da. «Prozesu baten barruanjo du goia; duela 40 urte Araban ez zegoen gauregun dagoen mailarik. Orain badaude bertsolaritxapelketak ere Araban, eta hori pentsaezina zenlehen, oso euskaldun gutxi zirelako etasakabanatuta zeudelako». Gazteengan topatu duMartinez de Lunak azterketaren alde gozoa;bertsolaritzaren adibidearekin jarraituz, Arabakobertsolariak gazte-gazteak direla goratu du, etahori aurrera ateratzeko beharrezkoak direlaantolakuntza, herrigintza eta gizartearen babesa.Galdera ugari, erronkei aurre egiteko: «Ondokoplanteamendua egin behar da: Hemen zeinhizkuntzatan funtzionatuko da? Zein irizpideezarriko ditugu? Hori esplizituki planteatu beharda; bestela, inertziaren poderioz, harreman motabatzuk erdaraz izango dira aurrerantzean ere».ARKAITZ ZARRAGA«Nafarroako zenbait lekutan erresistentzia kontuada euskarak bizirik irautea»«Etsigarriak» dira datuak Nafarroan, ArkaitzZarragaren ustez. Edalontzia «nahiko hutsik»dago. Euskarak goia jo duela uste du; neurriberriak jartzen ez badira, behintzat. Nafarroan,zehazki, zonakatzeak muga jartzen dioeuskalduntzeari. «Ez baduzu euskarazfuntzionatzeko biderik, normala da jendeakeuskalduntzeko joerarik ez izatea». Nafarroakozenbait zonatan «erresistentziatzat» jo duZ a r r a g a k e u s k a r a k b i z i r i k i r a u t e a .«Euskararekiko motibazio integrazionala dugu,baina instrumentala ere beharrezkoa da, eta horez da gauzatzen». Oinarrizkotzat jotzen duzonakako politika gainditzea, euskararen egoerakhobera egiteko.Zarragak uste du hizkuntza politiken azterketasakona egin behar dela, eta neurri jakin batzukproposatu ditu: euskaltegiak lantokietara joatea,hizkuntza profilak gainditzea —«oso aldendutadagoelako erabileratik»— etaeuskaldunberriekiko jarrerak aldatzea. «Abizenhori kendu behar dugu, karga bat duelako,erabilera bultzatzen ez duena».Bigarren Bai Euskarari baten beharra sumatzendu Zarragak. «Orain arte, elebitasunaren aldekopolitika bat egin da; eman du eman behar zuena,eta, orain, Euskal Herri euskaldun baten aldekopolitika bat egin behar da». Horretarako, «Dereduko politika bat» ezartzearen aldekoa da.Hor ikusten du etorkizuna Arkaitz Zarrragak.