Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztailaBada zer betePozteko bezala kezkatzeko motiboak eman ditu,aurten berriz, inkesta soziolinguistikoak. Botilaerdi betea ikusi nahi duenak izango dituargudioak, baina baita botila erdi hutsa dagoelaerantzun nahi dionak ere. Eman dezagun botilabetea dagoela erdiraino: gora jarraitzen duelebidunen hazkundeak, eta 714.000 diradagoeneko, 1991n baino 185.00 gehiago;erdaldun hutsak 140.000 gutxiago dira. Botilaerdi hutsa ere ikus liteke: horietatik 300.000hobeto moldatzen dira erdaraz. Botila betea:hogei urtean 2,4 puntu igo da erabilera; %16,1ekerabiltzen du orain. Botila hutsa: herritarren%84k gaztelania du hizkuntza nagusi, edo bakar—hamarretik bederatzi dira Lapurdin etaNafarroan—.Alde handiak daude herrialdeen artean, etaeuskararen erabilerak gora egin duela esatehutsak errealitate batzuk estaltzen ditu:Gipuzkoan %26,6koa da; Nafarroa Beherean etaZuberoan %10,2koa. Hortik behera daudebesteak: Bizkaia (%7,4), Nafarroa (%3,6), etaAraba eta Lapurdi (%1,3).Botila erdi betea: belaunaldi gazteen artean geroeta handiagoa da euskararen ezagutza; heren batbakarrik dira erdaldun elebakarrak. Duela hogeiurte, 16 eta 24 urte arteko gazteen %24 inguruziren elebidunak Araba, Bizkai eta Gipuzkoan;gaur, %60 dira. Botila erdi hutsa: Nafarroan etaIpar Euskal Herrian %20 inguru dira gazteelebidunak, nahiz azken bost urteetan gora eginduen kopuruak. Beste botila erdi huts bat:ezagutza handitzeak ez du berez ekarrieuskararen erabilera areagotzea; duela hogeiurteko gazteek baino gutxiago erabiltzen duteeuskara gaurko gazteek. Gazte elebidun gehienakeskolak edo euskaltegiak euskaldundu ditu, bainainguru erdaldunean bizi dira. Orduan, erdararaIritziaj o t z e n d u t e ; 2012/07/17euskararenganakoatxikimendua ere,a p a l a g o a d u t e .Gazteen erdiek aitortudute hobeto moldatzen direlaerdaraz.Euskararen kale erabileraren neurketak agertudu %13 eta %14 artean «trabatua» dagoelaeuskararen erabilera. Inkesta soziolinguistikoakbeste datu batzuk erantsi ditu: eremu formaleangora egin du —gutxi bada ere oraindik—, etaetxean eta lagunartean, behera.Datu anabasaren erdian, arreta ematen duGipuzkoak: gazteen hiru laurdenak elebidunakdira, erabilera orokorra %27tik gertukoa, etaeuskararen aurkako jarrera dutenak %5 bainogutxiago. Beste muturrera doaz Lapurdi etaNafarroa, eta tartean dabiltza Bizkaia eta Araba—Nafarroa Beherean eta Zuberoan, herriakzahartu eta husteari lotuta daude arazosoziolinguistikoak; guztiz bestelakoa da egoera—.Inkestaren emaitzak ikusita, ez dago samurraasmatzen botila Gipuzkoara begira beteko oteden, edo Lapurdira eta Nafarroara begirahustuko ote den.Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzakopartaide Jon Aizpuruak eman zituen gako batzukatzo, inkesta aurkezteko Miramar jauregianeginiko ekitaldian: gazte euskaldun berriekeuskara erabiltzeko baldintzak izan ditzaten,urrats berriak egin beharko dira, eta arretaberezia jarri beharko da familiek euskara emandiezaieten beren seme-alabei. Botila guztizbetetzeko; edo... guztiz ez husteko.Mikel Peruarena