Hizkuntza-politiken Urtekaria 2012 - Erabili.com

uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztaila uztailaDanimarkaren mende. Ondoren Suediarekinegindako hitzarmenak 1905 arte iraun zuen.Wikipedian hitzokin kontatzen da uneerabakigarria: «Independentzia nazionala lortzekopresioa goraka zihoan heinean, hala hedatu zenhizkuntza norvegiarrean oinarritutako tradizioliterario bat sortzeko deseoa, betiere danierarenaurka».Horra hiru hitz klabe: presioa, deseoa, eta aurka;ez elkarlanean, kultur aniztasunaren mesedetan, ezhizkuntzen bizkidetasunaren aldarrian, ez:danierari aurre eginez norvegiera indartuz,hedatuz eta ezarriz baizik. Gaur egun norvegierada hizkuntza ofiziala; mintzo diren beste batzukdira laponiera eta suomiera. Daniera desagertuzen. Duela mende bat gu bezala zegoen herriakhartu digu abantaila ederra!Guri ere heldu zaigu historiaren ordua. Eta zertangabiltza? Agortua dagoen estatutu bateanzintzilikatuz gure azken itxaropenen piltzarrak. 30urteotan demostratua geratu da, zalantzarik gabe,gobernu autonomiko bat ez dela gauza euskararenbiziraupena ziurtatzeko. Hau ez da iritzi politikobat, ez da balantze ideologiko bat; baieztapenenpirikoa baizik. Eta gehiago esango dut: sistemaautonomikoa da hizkuntza espainolakhegemoniko izaten jarrai dezan Espainiakoestatuak bere neurrira sortu, sostengatu eta zainduduen sukurtsala, askorentzat erromantikoa izanlitekeena, Jose Antonio Agirreren oihartzunaklekarzkeelako, baina zinez gupidagabea denaeuskal hiztunon eskubideak suntsitzeko orduan.Erradikala naizela esaten didate batzuek, eta halauste dute askok. Baina niri erradikala hemengertatu dena iruditzen zait: bostehun urtez saiatudira hizkuntza hau desagerrarazten. Halan-holaneutsi diegu kolpeei, eta orain etsaiari laguntza eskegabiltza hark suntsitu nahi izan duen hizkuntzasalbatzeko; eta haren onespena behar dugu gurehizkuntza-politikak martxan jartzeko; eta gustukoez baditu beto eskubidea du; eta beto eskubidehori bete egiten da, derrigorrezkoa da, inposatuada.Egoera horren aurrean nik esaten ditudan gauzakgutxienekoak behar lukete, minimoak, abiapuntuhuts: hortik gora mintzatu behar luke herri honenahots kolektiboak historian bere lekuadefendatzeko orduan. Baina inozotasunerradikalak bizi gaitu; eta beldurrak; etakonplexuak; eta oharkabe kolonizatuak daudenmilaka garunen konplazentziak.Hemen bide luzea egin du euskara ez delainposatu behar dion ideia txepel horrek, etsaiaksartu duena, noski, gure garunetan, eta geroztikkendu ezinik gabiltzana. Hizkuntza bat berelurraldean hedatzea inoiz ez da inposizioa izango;inposizioa litzateke guk Madrilen euskara zabaldunahi bagenu derrigor, legez eta isunez. Hizkuntzabat, bere lurraldean, ezarri egiten da, hedatu.Inposizioa lurralde-kanpotasunari dago lotua;inposizioa arrotzek burutu dute gugan, ez gukhaiengan.Hala iritsi gara dilema latz baten aurrera: zer nahidut, borondatezko politika baten ondoren euskaradesagertzea, ala derrigorrezko politiken ondoriozeuskara bizirik mantentzea? Horri erantzunaematea ezinbestekoa izango zaigu; eta ez zaigudenbora asko geratzen. Trena gure aurreanpasatzen ari da.Pako Aristi