10.07.2015 Views

Archivio Storico PDF - archiviostorico.net

Archivio Storico PDF - archiviostorico.net

Archivio Storico PDF - archiviostorico.net

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

28dei tribuni della plebe, approvata dalla medesima 27 , ma da un Senatusconsultum, frutto di un compromesso tra i partiti romani, che nonpuniva Marcus Popillius 28 e solo parzialmente risarciva gli Statielli, iquali recuperavano la libertà, ma non le terre, cosicché alcuni dovetteroaccettare la sostituzione con altre a nord del Po, assegnate dalconsole Gaius Popillius, fratello del loro persecutore 29 . tuttavia alcu<strong>net</strong>erre rimasero agli Statielli 30 , i quali continuarono ad abitare in Val27 Hoc consensu patrum accensi (lo sdegno per l’azione del proconsole e l’inazionedei consoli), M. Marcius Sermo et Q. Marcius Scylla, tribuni plebis, et consulibusmultam se dicturos nisi in provinciam exirent denuntiarunt et rogationem quam deLiguribus deditis promulgare in animo haberent in Senatu recitarunt: sanciebatur ut quiex Statellis deditis in libertatem restitutus ante kalendas Sextiles primas non esset cuiusdolo malo is in servitutem venisset, ut iuratus, Senatus decerneret qui eam rem quaereretanimadverteretque. Ex auctoritate deinde Senatus eam rogationem promulgarunt.Pertanto la proposta fu presentata alla plebe: Rogationem Marciam de Liguribus magnoconsensu plebes scivit iussitque. Ex eo plebiscito C. Licinius praetor consuluit Senatumquem quaerere ea rogatione vellet; patres ipsum eum quaerere iusserunt : LIV., XLii,21, 4-8, in Fontes Ligurum et Liguriae Antiquae citate, p. 171, n. 416. in relazione conil sostegno che almeno parte della plebe dava al partito della gens Popillia (cfr. ii, notan. 19) a. J. tOynbee cit., ii, p. 635, nota n. 1, osservò giustamente che “it is true that in172 b. c. a concilium plebis passed a plebei scitum providing for the liberation of theenslaved Statielli (but not apparently, for the restitution of their land)”.28 Secondo a. J. tOynbee cit, ii, p. 633, “unfortunately several senators who happenedto be in key official positions sacrificed the public interest for the sake of givingLaenas their support-either because they were tied to him by personal or family friendships,or because they took the immoral and also unstatesmanlike view that the slayingof one of the Lord’s anointed must be avoided at any price, even at the cost of doing perhapsirreparable damage to the Senate’s authority and to rome’s good name”. il legamepolitico tra i Popillii e i Licinii Crassi è stato sottolineato da e. SaLOMOne GaGGerOcit., p. 137: “Marco Popillio, da parte sua, dopo essersi difeso due volte davanti al pretoreurbano, riuscì ad evitare la condanna perché quest’ultimo, desideroso di fare cosagradita alla potente gens dei Popillii, legata ai Licinii crassi da rapporti di alleanza politica,con uno stratagemma evitò di emanare la sentenza”.29 Ibi cum laceratus iurgiis multorum esset (Marcus Popillius Laenas, in Senato),Senatus consultum factum est ut qui Ligurum post Q. Fulvium, L. Manlium consules(del 179) hostes non fuissent, ut eos C. Licinius, Cn. Sicinius praetores in libertatesrestituendos curarent agrumque iis trans Padum consul C. Popillius daret. Multa miliahominum hoc Senatus consulto restituta in libertatem traductisque Padum ager est adsignatus.Ita rogatio de Liguribus arte fallaci elusa est: LIV., XLii, 22, 5, 6 e 8, in FontesLigurum et Liguriae Antiquae citate, pp. 172 e 173, nn. 417 e 418. e’ possibile che gliStatielli ricevessero le terre che si incuneavano tra il Po e il Mincio, come ha sostenutoG. LuraScHi, A proposito dei ‘Ligures Statellates transducti trans Padum’ nel 172 a.C. (Liv. 42, 22, 5-6), in Annali Benacensi, Atti dell’ VIII Convegno ArcheologicoBenacense, Cavriana, 14 Settembre 1980, n. 7, 1981, pp. 73-80, ma non mancano gliindizi in senso contrario: F. M. GaMbari, in F. M. GaMbari, M. VenturinO GaMbari,Contributi per una definizione archeologica della seconda età del ferro nella Liguria

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!