Eindrapport Lessen Uit Recente Arbeidsmigratie - Tweede Kamer

Meerdere kabinetten hebben geprobeerd de inzet van het Nederlands
arbeidspotentieel te vergroten. De commissie ondersteunt dit doel, maar
ziet tot op heden weinig resultaten. De commissie beveelt daarom aan:
15. Het kabinet te vragen om op korte termijn grondig te analyseren
waarom de inzet van het Nederlandse arbeidspotentieel tot op
heden niet succesvol is, alsmede een plan van aanpak voor
verbetering op te stellen.
Beroep op de sociale zekerheid
Het beroep op sociale zekerheid van arbeidsmigranten uit Midden- en
Oost- Europa is over het algemeen klein. Er lijkt een stijging
waarneembaar, maar het is nog te vroeg om voorspellingen te doen voor
de lange termijn.
Het kabinet anticipeert op een mogelijk verdere stijging en heeft diverse
acties aangekondigd. Zo is het kabinet voornemens de regels omtrent het
beroep op bijstand aan te scherpen.
Loon en handhaving
Het handhavingsbeleid werkt onvoldoende
Het kabinet kondigt diverse acties aan op het gebied van loon en
handhaving. Zo stelt minister Kamp voor om eerder boetes op te leggen
bij onderbetaling en inhouding van teveel loon, het wettelijk
minimumloon effectiever te handhaven. Bovendien komt de minister van
Veiligheid en Justitie met een nieuw systeem van toezicht op rechtspersonen
om misbruik te voorkomen en te bestrijden. Verder kondigt de
minister acties aan op het gebied van gegevensuitwisseling tussen
gemeenten en inspectiediensten, handhaving via wet- en regelgeving en
prioritering interventieteams. De commissie staat sympathiek tegenover
deze initiatieven en geeft tegelijkertijd aan dat de Arbeidsinspectie
efficiënter en effectiever kan worden ingezet.
1.6 In hoeverre heeft recente arbeidsmigratie geleid tot
problemen op het gebied van huisvesting? Welke instrumenten
zijn ingezet om deze problemen te voorkomen en tegen te gaan
en wat is het effect van de inzet van deze instrumenten? Welke
lessen kunnen hieruit worden getrokken?
Er is kwalitatief en kwantitatief onvoldoende woningaanbod voor
arbeidsmigranten. Dit komt doordat de toestroom is onderschat en er
onvoldoende zicht is op het aantal arbeidsmigranten. Ook is het onduidelijk
hoe de verantwoordelijkheden verdeeld zijn op dit vlak tussen
werkgevers, woningcorporaties en gemeenten. De problematiek wordt (te)
laat gesignaleerd en op de agenda geplaatst en huisvesting wordt
gerekend tot de lokale verantwoordelijkheid, terwijl het een regionaal
karakter heeft. Slechte huisvesting wordt geaccepteerd door de arbeidsmigrant,
die zo laag mogelijke woonkosten wil hebben. Huisvesting verzorgd
door de werkgever, versterkt de afhankelijkheid en vergroot het risico van
uitbuiting. Overbewoning in de grote steden en huisvesting op recreatieterreinen
veroorzaakt overlast.
De commissie is voorstander van ontkoppeling van wonen en werk. Dat
wil niet zeggen dat de werkgever niet meer verantwoordelijk is voor
werknemers die zij hier tijdelijk naar toehalen. Echter, het beheer en
exploitatie van de woonruimte moet in handen komen te liggen van
Tweede Kamer, vergaderjaar 2011–2012, 32 680, nr. 4 16