Eindrapport Lessen Uit Recente Arbeidsmigratie - Tweede Kamer

54 Kamerstuk 32 680, nr. 8.
Gezien de diverse uiteenlopende schattingen van het jaarlijks te
verwachten aantal arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa heeft de
commissie het CPB verzocht een actuele raming op te stellen van de
arbeidsmigratiestroom naar Nederland uit Midden- en Oost-Europa. Dit
deelonderzoek is opgenomen in de bijlagen bij dit eindrapport. 54 In de
periode 2011–2015 wordt het aantal Bulgaarse en Roemeense
werknemers dat permanent naar Nederland zal komen door het CPB
geraamd tussen de 1 000 en 20 000 per jaar. De hoogte van de bovengrens
wordt voornamelijk bepaald door het immigratiebeleid van andere
EU-15 lidstaten. In het geval van Roemeense en Bulgaarse werknemers
speelt het sluiten van de Spaanse grens in 2011 en de veronderstelling dat
Nederland per 1 januari 2012 de grenzen opent een grote rol in het
opschuiven van de bovengrens in 2012 en 2013.
Het aantal Poolse werknemers dat permanent naar Nederland zal
migreren wordt door het CPB geraamd tussen de 4000 en 8500 per jaar in
de periode 2011–2015. Voor de tien Midden- en Oost-Europese landen is
dit tussen de 6000 en 29 000 per jaar in de periode 2011–2015, afhankelijk
van het beleid in andere EU-15 lidstaten en in Nederland. Vanaf 2014 –
wanneer alle EU-15 lidstaten de grenzen moeten openen voor Bulgaarse
en Roemeense werknemers – wordt per jaar een maximale immigratie
van 6000 Bulgaarse en Roemeense werknemers geraamd en een
maximale immigratie van 8500 Poolse werknemers.
Voor het aantal tijdelijke migranten is geen raming gemaakt door het CPB.
Het openstellen van de Duitse arbeidsmarkt voor migranten uit de acht
Midden- en Oost-Europese landen leidt waarschijnlijk tot een afname van
het aantal Poolse werknemers dat zich in Nederland zal aanbieden voor
seizoenswerk. Het is mogelijk dat deze groep wordt vervangen door
tijdelijke migranten uit Bulgarije en Roemenië. Na het opstellen van de
arbeidsmarkt voor Bulgaarse en Roemeense werknemers vanaf 1 januari
2014 wordt door het extra aanbod tijdelijke migranten wellicht ook extra
vraag naar seizoenswerk in Nederland gecreëerd. 54
Uit de verschillende prognoses is over het algemeen een piek te zien in
2012–2013 van het aantal arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa.
Vooral het CPB verwacht nog een forse instroom van Bulgaarse en
Roemeense werknemers. Voor de periode 2011–2015 kan dat oplopen van
1000 tot 20 000 per jaar, in de veronderstelling dat Nederland vrij verkeer
van Bulgaarse en Roemeense werknemers toestaat per 1 januari 2012,
Spanje de grenzen dichthoudt en andere landen hun beleid niet wijzigen.
Experts uit de landen zelf verwachten echter nauwelijks toestroom naar
Nederland, zij schatten in dat de meeste Bulgaren en Roemenen al in 2007
(bij de toetreding tot de EU) gemigreerd zijn.
Over de lange(re) termijn kan de commissie geen uitspraken doen
gegeven de grote spreiding en onzekerheden in de verschillende
prognoses en scenario’s.
3.8 Op korte termijn is er geen sprake van extra vraag naar
arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa, op de lange
termijn is dit onzeker
De economische ontwikkelingen zijn belangrijk voor de vraag naar arbeid
op korte en lange termijn. De ontwikkeling van de productiviteit en het
structurele arbeidsaanbod zijn cruciale factoren voor de behoefte aan
arbeidsmigranten op lange termijn. Bij de ontwikkeling van het structurele
Tweede Kamer, vergaderjaar 2011–2012, 32 680, nr. 4 44